اصطلاحات حمل و نقل بین المللی؛ منظور از دموراژ کانتینر چیست؟

از گذشته حمل‌ و نقل به‌ وسیله‌ کشتی، در حیطه تجارت بین المللی مهمترین نوع حمل و نقل بوده است.. هنوز هم حمل و نقل دریایی در تجارت بین المللی کالاها نقش اساسی دارد. علت این امر وجود فاصله مکانی زیاد، بین عرضه کنندگان با تقاضا کنندگان این کالاها در بازارهاست. از این رو قراردادهای حمل و نقل با کشتی، پیچیدگی و جزئیات زیادی دارد و انواع مختلف اصطلاحات حمل بین المللی و قراردادهای حمل‌ و نقل دریایی برای رفع نیازهای متمایز به وجود آمده است. در این مقاله قصد داریم به معرفی اصطلاح دموراژ کانتینر و هزینه دموراژ و نکات مربوط به آن بپردازیم که یکی از این قراردادها و اصطلاحات حمل بین المللی کالاست پس در ادامه با ما همراه باشید.

دموراژ کانتینر چیست؟

افرادی که قصد فعالیت در عرصه صادرات و واردات کالا را دارند، نیاز است که برای ارسال کالاهایشان از مبدا به مقصد از کانتینر استفاده نمایند. آنها باید این کانتینر را از شرکت های حمل و نقل بین المللی که کالاها را بین کشورها با کشتی جابه جا می کنند، اجاره نمایند. این شرکت ها نیز کانتینرهای خودشان را با مدت زمان مشخصی به تاجران و شرکت های دیگر اجاره می دهند. اگر صاحبان کالا یا شرکت هایی که کانتینر را اجاره کرده اند، در زمان مقرر شده کانتینر را به شرکت حمل و نقلی تحویل ندهند باید هزینه ای را بخاطر جریمه دیرکرد به شرکت حمل و نقل بپردازند. به این جریمه هزینه دموراژ کانتینر (Demurrage) گفته می شود که از جمله رایج ترین اصطلاحات حمل و نقل بین المللی است.

انواع دموراژ کدامند؟

در حیطه تجارت با کشتی انواع مختلف دموراژ وجود دارد. پرداخت هزینه دموراژ در کشور ما به دو شکل ریالی و دلاری است؛ ولی در حوزه حمل و نقل کانتینری انواع دیگری از دموراژ نیز وجود دارند. نوع اول دموراژ کانتینر می باشد که غالبا در ارتباط با انواع کانتینرهای حمل و نقل بکار می رود؛ یعنی با اجاره کردن کانتینر از شرکت های حمل و نقل بین المللی، کانتینرها باید پس از مدت زمان تعیین شده تحویل داده شوند. اگر به موقع تحویل ندهند باید جریمه و هزینه دموراژ را بپردازند.

نوع دوم تعریف دموراژ کشتی است؛ اگر در بنادر بنا به دلایلی کشتی با تاخیر تخلیه شود، صاحب بار باید جریمه دموراژ بپردازد. نوع سوم دموراژ گمرکی است که در آن اگر صاحبان بار در موقع معین کالایشان را از گمرک ترخیص نکنند، بخاطر معطلی بار در گمرک باید جریمه دموراژ بپردازند. بنابراین برای جلوگیری ازاین نوع از هزینه دموراژ، انجام سریع مراحل ترخیص کالا از گمرک بسیار مهم است.

نحوه محاسبه هزینه دموراژ کانتینر و راه های کاهش هزینه آن

هزینه دموراژ را بطور روز شمار محاسبه می کنند و بسته به ابعاد و نوع کانتینر متفاوت است. به عنوان مثال هزینه دموراژ برای یک کانتینر یخچال دار بالاتر از کانتینرهای معمولی است. از سویی شرکت های مختلف نیز هزینه های دموراژ متفاوت دارند. محاسبه هزینه های دموراژ بلافاصله با اتمام زمان فری تایم آغاز می شوند. اگر بین شرکت حمل و نقلی و صاحب کالا اختلافی پیش آید، یا صاحب کالا به علت مشکل مالی یا کامل نبودن مدارک مربوطه نتواند کالایش را ترخیص کند، و از هزینه های دموراژی نیز آگاهی نداشته باشد و زمان ترخیص کالا و بازرسی های کانتینر و بازرسی توسط افراد مختلف به طول انجامد، هزینه های دموراژ افزایش می یابد.

برای این که هزینه های دموراژ را کم کنید یا کاری کنید که این هزینه به کالاهای شما تعلق نگیرد، لازم است به نکاتی توجه کنید. دقت کنید اگر احتمال داشته باشد که برای کارهای ترخیص کالایتان از گمرک به زمان بیشتری احتیاج است، کانتینری را که فری تایم بشتری دارد اجاره کنید. هنگام انجام امور واردات کالا نیز بارنامه خود را به خوبی بررسی نمایید تا قبل از اینکه کشتی حرکت کند، اطمینان پیدا کنید تعرفه خاصی در آن قید نشده باشد. سعی کنید در همه حال قبل از این که کالایتان برسد، کارهای مربوط به ترخیص کالا و تشریفات گمرکی آن را شروع کنید تا وقتی محموله تان به گمرک رسید، آن کارها وقت شما را زیاد نگیرد. بعد از اینکه کالا را ترخیص کردید و تحویل گرفتید، کانتینر را فورا تحویل دهید و از ثبت دقیق زمان تحویل کانتینر اطمینان حاصل کنید.

منظور از فری تایم چیست؟ فری تایم مبدا و مقصد

در کنار مفهوم دموراژ، لازم است مفهوم مهم دیگری هم در اصطلاحات حمل و نقل بین المللی کالا بررسی شود؛ فری تایم. گفتیم که دموراژ به جریمه پرداختی بابت دیرکرد کانتینر اجاره ای گویند، اما مزیت مهم دیگری که اینجا وجود دارد این است که وقتی برای اجاره یک یا چند کانتینر قراردادی ثبت می‌شود و تاریخ‌های مهم در این قرارداد بطور دقیق و مشخص نوشته می‌شود، یک بازه زمانی معین به نام فری تایم در قرارداد مذکور تعیین می شود که در طول آن زمان بدون این که جریمه ای را بپردازید، می توانید همچنان کانتینر را پیش خود نگه دارید.

وقتی کانتینری را اجاره کردید، مدت زمانی که هنوز شروع به استفاده از کانتینر نکردید و کانتینر خالی است تا زمانی که بارها به کانتینر منتقل شده و استفاده از آن شروع شود، این زمان را فری تایم مبدا می گویند. در مقابل آن، مدت زمانی هم تعیین می شود که از وقتی کانتینر به مقصد می رسد تا وقتی که بارهای آن تخلیه شود را شامل می شود و به این بازه زمانی هم فری تایم مقصد می گویند.

دموراژ کانتینر چه مواقعی اتفاق می افتد؟

حال که با مفهوم دموراژ کانتینر در اصطلاحات حمل و نقل بین المللی آشنا شدید، بهتر است دلایل شامل شدن این جریمه را بدانید. گاهی ممکن است تحویل گیرنده بار اطلاعی از تاریخ ورود بار به گمرک نداشته باشد؛ بنابراین در موقع مقرر نمی تواند برای ترخیص کالا اقدام کرده و آن را تحویل بگیرد. عدم دریافت به موقع مدارک و اسناد مربوط به ترخیص محموله و نداشتن سرمایه کافی جهت تخلیه به موقع بار کانتینر نیز دلایل دیگری برای بروز هزینه دموراژ کانتینر است. اگر محموله دریافت شده با سفارش فروش کالا تطابق نداشته باشد و میان حمل کننده و دریافت کننده بار اختلافی باشد و همچنین زمانی که کانتینر جهت بازرسی زمان زیادی توقف کند، در این مواقع نیز جریمه دموراژ تعلق می گیرد.

چه زمانی هزینه دموراژ به کالا تعلق نمیگیرد؟

گاهی اوقات بعضی عوامل باعث می شوند که تحویل کانتینر به شرکت یا صاحب مربوطه به تاخیر بیفتد. در این مواقع هزینه دموراژ برای آن محموله تعیین نمی شود. مثلا اگر موقع تخلیه بار شرایط جوی نامناسب باعث متوقف شدن عملیات تخلیه شود، در این صورت دموراژ محاسبه نمی شود. همچنین در روزهای تعطیل نیز هزینه دموراژ به بار تعلق نمی گیرد؛ مگر اینکه در ساعت های معینی از کانتینر جهت حمل بار دریایی استفاده کنند که تنها هزینه همان ساعت ها را حساب می کنند.

کوتاژ دموراژ چیست؟

بعد از اینکه در سامانه EPL اظهارنامه کالا ثبت شد، به هر کالایی شماره مخصوصی تعلق می گیرد که به آن شماره کوتاژ می گویند. مسئولان و کارکنان گمرک با استفاده از شماره کوتاژ، آسان تر و دقیق تر کالاها را شناسایی کرده و جابجا می کنند. به عبارتی کوتاژ شماره شناسایی بار در گمرک است. در ارتباط با دموراژ نیز، شماره ای که هزینه دموراژ یک کالای خاص را تعیین می کند، کوتاژ دموراژ می گویند.

کلام آخر

همانطور که دیدید در حیطه تجارت، اصطلاحات حمل و نقل بین المللی زیادی وجود دارند که آگاهی و آشنایی با آنها برای فعالیت در این حیطه لازم است. اگر قصد فعالیت تجاری دارید و با قوانین و اصطلاحات صادرات و واردات کالا آشنا نیستید، شرکت هایی در این زمینه هستند که با دریافت مبلغی تمام مراحل اقدامات گمرکی و ترخیص کالاهای شما را انجام خواهند داد. به این ترتیب شما بابت هزینه های دموراژ کانتینر نیز نگرانی نخواهید داشت. گروه تجاری  ققنوس آماده کمک رسانی و راهنمایی و شما در تمام مراحل واردات و صادرات کالا، و یا انجام آن بدون ایجاد هزینه های اضافی است.