در دنیای تجارت و واردات و صادرات کالا، ترخیص کالا یک مفهوم آشناست. و آن عبارت از انجام تمامی اقدامات لازم برای آزاد کردن کالاهای وارداتی و صادراتی از گمرک می باشد. ترخیص کالا معمولا توسط خود صاحب کالا و یا نماینده قانونی وی انجام می شود. در این مقاله از گروه تجاری ققنوس می خواهیم شما را با اصطلاحات ترخیص کالا آشنا کنیم. یکی از این اصطلاحات، تعریف انوانتر در ترخیص کالا می باشد.
انوانتر واژه ای فرانسوی است که از زمان بلژیکی ها و از سالها پیش در امورگمرکی مرسوم می باشد. در تعریف انوانتر می توان گفت که صورت برداری از کالای مرسوله در انبارگمرک را می گویند. طبق ماده ۹۹ آئین نامه قانون امور گمرکی، به صاحب کالا اجازه داده می شود، که در فرایند ترخیص کالا از گمرک، از کالای وارداتی خود بازدید کند، و اگر لازم بود به تعیین تعرفه‌ی دقیق تری اقدام کند. البته صاحب کالا باید با حضور مامور اعزامی به گمرک مراجعه نماید. و مامور گمرک باید ناظر و مراقب باشد که اقدامات، مطابق با آنچه که صاحب کالا در درخواست نامه خود درج کرده، صورت پذیرد.
انوانتر در ترخیص کالا یعنی چه؟
تعریف انوانتر (Inventory) صورت برداری از کالاها در انبار می باشد که تحت نظارت مأموران گمرکی انجام می‌پذیرد. در این مرحله مامور ثبت، هر عملی که روی بسته ها انجام گیرد، را می نویسد و یک نسخه از آن به انبار تحویل می‌دهد. انوانتر که از زمان بلژیکی ها از ۱۱۰ سال پیش در گمرک ها مرسوم بوده، صاحب کالا می تواند از کالای خود قبل از اظهار بازدید کند یا به تعیین تعرفه اقدام نماید. از بین اصطلاحات ترخیص کالا، عمل انوانتر در مفاد ماده ۹۹ آئین نامه قانون امور گمرکی در گذشته نیز وجود داشت. و در قانون جدید نیز تعیین تعرفه آن در ماده ۴۲ قانون امور گمرکی و بازدید و سایر فرایندهایش در ماده ۵۹ آئین نامه اجرایی آن ذکر شده است.
مطابق تعریف انوانتر در ترخیص کالا، صاحب آن کالا یا نماینده قانونی وی، قبل از تسلیم اظهارنامه، بر اساس تقاضای کتبی و ارائه دادن اسناد مالکیت و موافقت گمرک، حق دارد کالای خود را ببیند. و بسته‌ها را وزن نموده و باز کند و محتویات آن را ببیند و بررسی کند؛ این اقدام جهت به دست آوردن اطمینان از مشخصات ذکر شده کالاست. صاحب کالا یا نماینده اش همچنین میتواند از کالا نمونه برداری کرده و یا به خشک کردن کالا و تعویض لفاف آن نیز اقدام کند.
انوانتر در روند ترخیص کالا چگونه است؟
در مراحل ترخیص کالا، یکی از نکات ضروری، تعیین ارزش کالاهای ترخیص شده است. ولی این ارزش گذاری در کلیه گمرکات در مرزهای کشور، با قیمت های مختلفی انجام می شود. گفتیم در تعریف انوانتر، صاحب کالا قبل از تسلیم اظهارنامه، با تقاضای کتبی و ارائه سند مالکیت کالا با موافقت گمرک می تواند به کالای خود سر بزند و ببیند. او میتواند بستههایش را باز کرده و یا حتی آنها را وزن کند. البته به شرطی که مامور گمرکی در همه مراحل با او باشد و اقدامات صاحب کالا را تحت نظارت گرفنه و ثبت کند. هر یک از اصطلاحات ترخیص کالا قوائد خاص خود را دارد. در مراحل انوانتر در ترخیص کالا نیز اگر خسارتی بر اموال وارد گردد، گمرک بخاطر آن خسارت، در حقوق گمرکی و سود تجاری و هزینه‌های گمرکی تخفیفی قائل نخواهد شد. همچنین مامور گمرک باید قبل از انجام هر عملی، مشخصات ظاهری بسته‌ها را از لحاظ نوع بسته و سالم بودن یا داشتن پار‌گی یا دستخوردگی، صورت جلسه کند. بعد از باز نمودن بسته ها هم، مامور باید از داخل بسته صورت برداری انجام دهد تا این نسخه انبار تحویل داده شود.
مراحل ترخیص کالا
در کنار آشنایی با اصطلاحات بازرگانی و ترخیص کالا، بهتر است مراحل آن را نیز بیاموزیم. فرایند اظهار و ترخیص کالا به ترتیب شامل موارد زیر است:
- ثبت اظهارنامه
- بررسی اظهارنامه جهت تایید
- پرداخت کردن عوارض و مالیات واردات کالا
- ارائه دیگر اسناد و تطبیق اسناد با محموله
- بازرسی و آزاد سازی محموله
- و در نهایت صدور پروانه برای ترخیص کالا
در تعریف انوانتر دیدیم که مرحله انوانتر در ترخیص کالا، قبل از شروع این مراحل یعنی قبل از تسلیم اظهارنامه است. بعد از صدور این سند (پروانه ترخیص) کالاها جنبه قانونی پیدا می کنند. شماره و کد شناسایی کالا نیز در این مرحله مشخص می شود. وقتی این کد بر روی محصولات باشد، این کالاها را میتوان در هر یک از بازارهای کشور عرضه نمود.
مفهوم اصطلاح انوانتر در پروسه ترخیص کالا
مامور رسمی گمرک، که وظیفه ترخیص کالا به او داده شده است، زمان انوانتر در ترخیص کالا اجازه دارد قبل از اظهار کالا به گمرک، با ارائه تقاضای کتبی و اسناد مالکیت به گمرک، کالا را مشاهده و محتویات آن را بررسی نماید. طبق تعریف انوانتر در گمرکات یا همان تقاضای بازدید کالا توسط صاحب کالا، قبل از اظهار کالا، کمک می نماید که بتوانید از کالایتان بازدید کرده و اقدامات تعیین تعرفه دقیق، شمارش کالا، توزین و تعویض لفاف و بسته بندی، تهیه صورت عدل بندی یا پکینگ لیست نمایید.
یکی از خدمات شرکت تجاری ققنوس نیز نظارت بر تخلیه کالا در انبارهای گمرکی و انوانتر کالاست. انوانتر در بین اصطلاحات ترخیص کالا دارای کاربرد بسیار مهمی می باشد. زیرا یکی از موضوعات مهم و ضروری در فرایند ترخیص کالا در گمرک ها تعیین ارزش محموله های ترخیص شده می باشد. عمل تعیین ارزش در تمام گمرک ها انجام می شود ولی فرایند آن در هر گمرکی متفاوت بوده و در هر کشور به عوامل مختلفی بستگی دارد.
تعویض بسته بندی محموله
صاحبان کالا، به دلایل و محدویت های مختلف گاهی مجبورند بسته بندی، برچسب و عنوان تجاری کالایشان را قبل از حرکت از مبدا تغییر دهند. مثلا صاحب کالا، کالاهایی که جزء برندهای ثبت شده بین المللی نیستند را با نام تجاری مربوط به خود به کشور وارد کرده و می فروشد. تغییر بسته بندی باید بعد از تحویل کالا از فروشنده و قبل از انجام عملیات گمرکی و انوانتر در ترخیص کالا انجام شود. کالاهایی که قرار است تغییر بسته بندی شوند، باید تحت ترم EXW یا FCA حمل گردند. چون در ترم هایی مانند حمل FOB که فروشنده عملیات گمرکی را انجام داده و محموله را روی کشتی به خریدار تحویل می دهد، نمی توان تغییر بسته بندی کرد.
تغییر بسته بندی نیز یکی از اصطلاحات ترخیص کالا می باشد. در این عمل صاحب کالا باید ابتدا، متصدی حملی را بیابد که امکانات انجام این کار را در مبدا حمل دارد. متصدی حمل باید از تمام بخش های این فرآیند گزارش مکتوب و تصویری تهیه نماید تا از درست و کامل بودن این عملیات اطمینان حاصل گردد و کیفیت بسته بندی جدید نیز تایید شود. مهمتر اینکه این کار خطر گم شدن و آسیب دیدن کالاها را به حداقل می رساند. باید به کیفیت بسته بندی جدید هم توجه کرد، تا حداکثر ایمنی برای کالاها داشته و همینطور حجم معقول و در حد امکان اقتصادی داشته باشد تا کرایه حمل حداقل شود.
سپس اسناد مربوط به محموله (فاکتور فروش یا اینویس، لیست عدل بندی یا پکینگ لیست و گواهی مبدا در صورت نیاز مطابق با بسته بندی و برچسب های جدید) توسط خریدار یا متصدی حمل صادر گردند. متصدی حمل باید دقت کند که محتویات بسته ها با اطلاعاتی که در اسناد محموله ثبت شده، منطبق باشد. در موارد خاصی، محموله با اسناد و بسته بندی اولیه توسط متصدی حمل به یک کشور ثالث ارسال می گردد و در آنجا تغییر بسته بندی صورت می پذیرد. در این روش، کالاها باید در مرحله اول به مقصد کشور ثالث ارسال گردد و در آنجا اقدامات واردات قطعی و انوانتر در ترخیص کالا انجام شود و بعد از پرداخت حقوق ورودی و سایر هزینه ها، بسته بندی و اسناد محموله تغییر کند و بعد به مقصد نهایی ارسال گردند.
خسارت در زمان تعویض بسته بندی
با کاهش خسارت موقع حمل محموله ها، می توان در هزینه های حمل و نقل و هزینه های شرکت صرفه جویی کرد و برنامه ریزی هدفمندتری در فروش محصولات داشت. با بسته بندی، راهبرد و ابزار مناسب، هزینه های حمل و نقل را تا ۶۰ درصد می توان کاهش داد. اما این خسارات را چگونه می توان کاهش داد؟
دقت در انتخاب بسته بندی و پالت
بکار بردن مواد بسته بندی مناسب، جعبه ها و پالت های محکم و استفاده از کانتینری مناسب با نوع و جنس کالا ضروری است. در اصطلاحات ترخیص کالا، بسته بندی هم حائز اهمیت است. فضای خالی داخل جعبه های محصولات را با مواد بسته بندی مناسب (مواد بالشتکی، کیسه های هوا، بسته بندی حباب دار یا قالب های فوم) پر کنید، تا محتویات به یکدیگر نخورند، له نشوند و نلغزند. پالت ها از جنس مقاوم باشند تا در برابر نفوذ رطوبت، هوا و نور دوام داشته و کاملاً مهر و موم گردند.
دقت در پر کردن کانتینرها
فضای خالی دشمن محموله می باشد. هر چه فضای خالی زیاد باشد، کالاها در این فضا جابجا شده، احتمال چرخش و کوبیدگی دارد. کالاهای سنگین تر زیر کالاهای سبک جای گیرند. در چینش بار شکا هرمی ایجاد نشود. قسمت بالایی بار باید تا حد امکان مسطح باشد و جعبه های جداگانه و کوچک کنار هم قرار نگیرند.
بکار بردن آزمایشات و شاخص گیری
با آزمایشات مختلف و استفاده از تکنولوژی تشخیص و تحلیل بر روی بار، می توان میزان خسارات ناشی از ضربه و لرزش را محاسبه نمود و از مشکلات پیشگیری کرد. در مسیرهای عادی برای جمع آوری داده ها آزمایش شوک انجام دهید. و بعد به محاسبه میزان ضربه ها و لرزش های احتمالی پرداخته، تغییرات لازم را اعمال نمایید.
بکارگیری برچسب ها و نشانه ها
اگر کالاهای ظریف و گران قیمتی حمل می شوند، بر روی بارنامه و برچسب های بسته بندی که از کاغذهای مقاوم اند، جزئیات و اطلاعاتی در مورد وزن و نوع کالای داخل بسته بندی بنویسید؛ تا کارگران و مسئلان با احتیاط حمل کنند. خسارت در حمل و نقل برای آینده شرکت تهدیدی بزرگ است که گاهی قابل جبران نیست و موجب کاهش درآمد و ضررهای فراوان برای آن ها می شود. برای همین شرکت حمل و نقل در برابر محموله ها و تضمین سلامت آن ها مسئولیت سنگینی دارد.
بیجک گمرکی چیست؟
یکی دیگر از اصطلاحات ترخیص کالا، بیجک گمرکی است، اگر به گمرک رفته اید، یا کالایی در گمرک داشتید حتما نام بیجک گمرک را شنیده اید. چون بدون آن، امکان ترخیص کالا از گمرک نیست. اول باید در گمرک قبض انبار را که مشخصات کالا، وزن، و غیره در آن بیان شده، به مسئولش تحویل داد، وقتی کار های ترخیص انجام یافت می توانید با مراجعه به بخش اداره گمرک، بیجک گمرکی خود را بگیرید. برگه بیجک گمرک ثابت می کند که این کالا متعلق به کیست و او می تواند تصمیم بگیرد، که کالا ترخیص شود یا در گمرک بماند. بیجک گمرکی در زمان ترخیص کالا از انبار کاربرد دارد و اگر بیجک گمرکی به انباردار تحویل داده نشود، نمی توان کالا را از انبار خارج نمود.
تفاوت بیجک گمرکی با قبض انبار اینجاست که در قبض انبار اگر بین کالا و قبض تفاوتی وجود داشت، انبار دار می تواند از تحویل کالا امتناع کند و به شرکت مادر این تفاوت را اطلاع دهد، اما در بیجک گمرکی همانند انوانتر در ترخیص کالا، با ارائه اسناد و مدارک می توان کالا را تحویل گرفت و یا اجازه داد شخص دیگری غیر از صاحب قانونی کالا، ولی با اجازه قانونی او، کالا را تحویل بگیرد.
جمع بندی
در این مقاله با یکی دیگر از اصطلاحات ترخیص کالا آشنا شدید و دیدید که در تعریف انوانتر گفتیم به معنای صورت برداری از کالاها در انبار است. همچنین با مفهوم انوانتر در ترخیص کالا آشنا شدید و اکنون می دانید چگونه در گمرک به کالاهایتان رسیدگی کنید. در ادامه با بسته بندی درست کالا و موارد مورد نیاز به تعویض بسته بندی و راه های کاهش خسارت ناشی از آن پرداختیم. گروه تجاری ققنوس با داشتن تجربه زیاد در زمینه حمل و نقل بین المللی، آماده سازی اسناد لازم و بازرسی کالا، ترخیص کالا و .. آماده خدمت رسانی به شما عزیزان است تا بهترین روش ها را برای بسته بندی کالایتان انتخاب کرده و سپس محموله خود را طبق مقررات و ایمن ترخیص نمایید. اگر سوال دیگری در این زمینه دارید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
