بارنامه تمیز یا Clean چیست؟ 0 تا 100 انواع بارنامه
یکی از مهمترین اسناد لازم در واردات و صادرات کالا، بارنامه می‌باشد. بارنامه سندی است که با قید تمام مشخصات کالا توسط شرکت‌های باربری صادر می‌شود. این اسناد از اهمیت زیادی برخوردارند و در مواقع بروز حادثه و دریافت خسارت از شرکت‌های بیمه به کار می روند. انواع بارنامه وجود دارد که بارنامه تمیز یا Clean یکی از آنهاست. این نوع بارنامه نشاندهنده این است که محموله دریافتی در کشتی سالم و بدون هیچ آسیب و نقصی تحویل شد. بنابراین متصدیان حمل بار قبل از صدور این بارنامه، باید از کالاهای موجود در کشتی یک بازرسی کامل انجام دهند تا اگر آسیب یا ضرری رخ داده باشد، شناسایی گردد. شما اگر در زمینه تجارت فعالیت دارید بهتر است با بارنامه‌ها آشنا شوید. در این مطلب از گروه تجاری ققنوس به توضیح کامل این نوع بارنامه و معرفی سایر بارنامه‌ها می‌پردازیم.
بارنامه تمیز یا Clean چیست؟
Clean BOL، یا بارنامه تمیز، بارنامه‌ای است که مالکیت کالاهای در حال حمل و نقل در تجارت بین‌المللی را تأیید می‌نماید. این بارنامه را حامل کالا برای صادرکننده کالا به عنوان رسید صادر می‌کند. و سپس واردکننده کالا در مقصد نهایی آن را به همراه سایر اسناد حمل و نقل جهت ادعای مالکیت ارائه می‌کند. در واقع بارنامه تمیز یا Clean را حامل کالا برای تأیید این که کالاها گم نشده‌اند و هیچ آسیب ظاهری یا نقصی در بسته بندی موقع حمل و نقل وجود ندارد، صادر می‌کند. اگر این بارنامه نباشد، واردکنندگان از قبول کالاها خودداری می‌کنند؛ زیرا نبود آن نشان می‌دهد که ضرر، نقص یا آسیبی به کالا وارد شده است.
به بیانی بارنامه تمیز برای اعلام عدم خسارت یا مفقود شدن کالا توسط متصدی حمل صادر می‌شود. و در زمان بارگیری کالا برای صادرکننده قبض آن صادر می‌گردد. بعضی مواقع، پس از ورود کالا به کشتی نیز می‌توان آن را صادر نمود. از بین انواع بارنامه، این نوع یک سند حمل و نقل مهم و یکی از اشکال بارنامه دریایی است که در کشتیرانی بین‌المللی در دریاها استفاده می‌شود. همچنین بخش مهمی از اسناد حمل و نقل مانند فاکتورها، اعتبار اسنادی و غیره است و واردکننده با کمک آن می‌توان در مقصد ادعای مالکیت کالا را کند.
بارنامه تمیز یا Clean
بارنامه حمل کالا چیست؟
سند بارنامه نشان می‌دهد که کالای مشخصی از یک مبدا معین به مقصد معینی از طریق وسیله حمل و نقلی که در قرارداد ذکر می‌شود، در برابر کرایه‌ای که برای حمل توافق شده ارسال می‌گردد. به عبارت دیگر قراردادی است که بین فرستنده کالا و متصدی حمل و نقل منعقد می‌شود و از آن طریق، فرستنده کالایی را تسلیم متصدی می‌کند. اصولا از انواع بارنامه برای قراردادهای هوایی، دریایی و زمینی استفاده می‌گردد. بارنامه‌ها از جمله بارنامه تمیز یا Clean به منزله رسید دریافت کالا و دلیل مالکیت کالا محسوب می‌شود.
بارنامه قابل معامله است و پس از اینکه صادر می‌شود شرکت حمل و نقل هر ادعایی خلاف مندرجات داخل بارنامه را به هیچ عنوان نمی‌پذیرد. اصولا این سند بدون قید و شرط تدوین می‌گردد، جز در مواردی که طرفین به صورت توافقی شروطی را ذکر کنند. همچنین بارنامه پشتوانه‌ای است که در زمان ادعای خسارت در بیمه می‌توان از آن استفاده نمود.
بارنامه تمیز چه کاربردی دارد؟
وقتی دو طرف در یک قرارداد بین‌المللی راجع به شرایط مختلف توافق می‌نمایند، می‌توانند در مورد بارنامه تمیز یا Clean هم تصمیم بگیرند. صادرکننده کالا را جهت حمل و نقل آماده می‌کند، و به شرکت حمل‌کننده تحویل می‌دهد. اگر صادرکننده به بارنامه تمیز نیاز داشت؛ حمل‌کننده، به بررسی کالا می‌پردازد. یعنی شرکت حمل و نقلی کالاها را از جهت هر نوع آسیب ظاهری، کیفیت و کمیت کالا طبق توضیحات فرم سفارش بررسی می‌کند. بعد از بررسی، حامل کالا باید تصمیم بگیرد که بارنامه تمیز یا Clean صادر کند یا خیر. پس از صدور، واردکننده از نسخه اصلی آن برای ادعای مالکیت کالاها استفاده می‌نماید. همچنین بانک واردکننده هم از روی بارنامه انتقال کالا را مطابق با شرایط مندرج در اعتبار اسنادی تضمین می‌نماید.
بارنامه تمیز همچون سندی برای واردکننده است، مخصوصا در قراردادهای تجاری بین‌المللی که بین دو شریک جدید انعقاد می‌یابد. واردکننده قبل از دریافت کالای بسته بندی شده، از کیفیت و کمیت آن نمی‌تواند مطمئن شود. برای همین شرکت‌های کشتیرانی با صدور این نوع بارنامه، شرایط را برای طرفین قرارداد آسان می‌کنند. مطابق با انواع بارنامه و مشخصات و شرایط مندرج در آنها، راننده یا حامل بار باید به خوبی و تمام و کمال وظایفش را انجام دهد؛ در غیر این صورت صاحب بار اجازه شکایت از او را دارد. از همه مهم‌تر اگر بارنامه نباشد بیمه هم نیست. بنابراین جهت برخورداری از خدمات بیمه و پیشگیری از ضررهای جبران‌ناپذیر، صدور بارنامه و داشتن آن بسیار اهمیت دارد.
مزایا و معایب داشتن بارنامه تمیز یا Clean
مزیت بارنامه تمیز یا Clean در این است که همچون یک سند مهم در تجارت بین‌المللی عمل می‌کند که به طور قانونی شرکت حمل و نقل و فرستنده کالا را در یک قرارداد متعهد می‌نماید. از طرفی امنیت صادرکننده و واردکننده کالا و تحویل کالا به گیرنده مناسب در مقصد مناسب را تضمین می‌نماید. وجود یک بارنامه تمیز، حمل و نقل ایمن محموله را دور از هر نوع آسیب فیزیکی تضمین می‌کند. در بین انواع بارنامه، بارنامه تمیز از گم‌شدن یا آسیب کالای ارسالی جلوگیری می‌نماید. همچنین اعتماد بین واردکننده و صادرکننده را به‌ویژه در یک قرارداد تجاری جدید بالا می‌برد.
اما صدور و اجرای بارنامه تمیز یا Clean می‌تواند برای طرفین محدودیت‌هایی هم داشته باشد. اگر در صورت لزوم بارنامه تمیز صادر نگردد، ممکن است بانک از انتقال وجه یا تحویل اعتبار اسنادی LC اصلی جهت واردات خودداری نماید. چنانچه شرکت حملونقل امکان بررسی کامل کالاهای بسته‌بندی شده را نداشته باشد، ممکن است در معرض خطر قرار گیرد. یا کالاهایی که بسته‌بندی شدند هم امکان دارد در طول دوره‌های حملونقل طولانی معیوب گردند
اطلاعات درج شده در بارنامه
در انواع بارنامه همه اطلاعات مربوط به بار با جزئیات کامل موجود است؛ اطلاعاتی چون نوع، وزن، تعداد و ماهیت بار. علاوه بر این در بارنامه تمیز یا Clean یا نوع آن هزینه حمل بار را نیز مشخص می‌کنند. اینکه مبلغ چطور، در کجا، توسط چه کسی باید پرداخت گردد. کالا بیمه دارد یا خیر؟ بابت حمل کالا چقدر باید به شرکت باربری کمیسیون پرداخت شود. اگر بخواهیم به طور کلی همه این اطلاعات را دسته‌بندی کنیم و با جزئیات بگوییم، آنچه باید در بارنامه درج شود اطلاعات زیر است:
اطلاعات کلی بار
شامل: ماهیت، نوع، وزن، ابعاد، تعداد، شکل بسته‌بندی، وضعیت ظاهری و در کل هر چیزی که هویت بار را کامل شرح دهد.
اطلاعات ارسال‌کننده بار
ارسال‌کننده بار حتما صاحب بار نیست. ولی اطلاعات مربوط به شخص ارسال‌کننده (نام و نام خانوادگی، کد ملی، اطلاعات تماس و … ) باید در انواع بارنامه درج گردد.
اطلاعات مبدأ بار
آدرس دقیق محل بارگیری و تاریخ بارگیری.
اطلاعات تحویل‌گیرنده بار
نام، نام خانوادگی، کد ملی و اطلاعات تماس شخصی که بار را در مقصد، از حامل و باربری تحویل می‌گیرد.
اطلاعات مقصد
زمان تقریبی رسیدن بار به مقصد و آدرس دقیق جایی که بار باید توسط حامل تحویل گردد.
اطلاعات حامل بار
نوع وسیله نقلیه، اطلاعات شخصی و اصلی حامل (آدرس دقیق محل سکونت و اطلاعات تماس او) باید در انواع بارنامه قید شود. اگر بار توسط وسیله‌ای مثل تریلی یا هر خودروی دیگری حمل می‌شود اطلاعات کامل خودرو مانند نوع خودرو، شماره و سری پلاک نیز باید ثبت شود.
اطلاعات مالی بار
جزئیاتی راجب هزینه اصلی بار، کمیسیون شرکت باربری، نحوه پرداخت هزینه حمل بار و بیمه بار باید در بارنامه تمیز یا Clean و سایر انواع آن ذکر شود.
اطلاعات ثبتی بارنامه
اطلاعاتی چون شماره بارنامه، سریال بارنامه و تاریخ تنظیم که در بالاترین قسمت انواع بارنامه درج می‌گردد.
انواع بارنامه حمل کالا
در حوزه حملونقل انواع مختلف بارنامه وجود دارد؛ که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم.
انواع بارنامه
بارنامه هوایی
این نوع بارنامه رسیدی است که از طرف شرکت حملونقل هوایی مربوطه جهت تخلیه و بارگیری محموله صادر می‌شود. اطلاعاتی چون آدرس فروشنده، مشخصات گیرنده، کد فرودگاه مبدا و مقصد، کد هشت رقمی بارنامه، نام شرکت حمل‌کننده و روش پرداخت و هزینه باربری را دارد. درواقع بارنامه هوایی، تحویل کالا به مسئول حملونقل را ثابت می‌کند. بارنامه هوایی از انواع بارنامه، از مدارک لازم ترخیص کالا از گمرک است.
بارنامه راه آهن
این نوع بارنامه راه آهن نیز توسط شرکت‌های راه آهن در ایستگاه‌های بارگیری صادر می گردد. شرکت راه آهن در این بارنامه تایید می‌کند که کالای مندرج در راه نامه را تحویل و باید بدون هیچ نقص و آسیبی به مقصد تحویل دهد. این بارنامه یک سند غیرقابل معامله و انتقال می‌باشد.
بارنامه دریایی
برای حملونقل دریایی از بارنامه دریایی استفاده می‌شود. باربری دریایی مزایا و معایبی هم دارد. اگر می‌خواهید تحویل بار در مدت کوتاهی انجام شود، حمل دریایی بهترین گزینه خواهد بود زیرا از سرعت بالایی برخوردار است و هزینه کمتری دارد. از این رو، تهیه بارنامه تمیز یا Clean یا دریایی در حمل و نقل دریایی ضروریست.
بارنامه حمل کامیون
این نوع نیز از سایر انواع بارنامه است و فقط برای حمل کالا با کاميون کاربرد دارد و مخصوص متصديان حمل است. این سند تحت مقررات بين‌‌المللى حمل کالا از راه جاده صدور و حدود مسئوليت‌‌هاى متصديان حملونقل جاده‌اى را معین مى‌کند. اطلاعاتی شامل مشخصات کامل بار، تاریخ دقیق حمل و صدور بار، مشخصات شرکت حامل بار، نام و نشانی فرستنده و گیرنده کالا و … در آن قید می‌شود.
بارنامه رسید پست
اهمیت این نوع بارنامه در حملونقل از این جهت است که محموله از این راه با واسطه اداره پست برای مشتری ارسال می‌گردند. سپس، اداره پست با صدور یک رسید، کالا را برای شخص خریدار ارسال می‌نماید. این بارنامه نیز همچون بارنامه تمیز یا Clean اهمیت زیادی دارد.
بارنامه سراسری
از قديمى‌‌ترين انواع بارنامه در حملونقل که جهت انتقال كالا از مبدأ به مقصد بکار می‌رود، بارنامه سراسری است. البته در این حمل باید حداقل از دو نوع وسیله حملونقل استفاده گردد. روش تنظیم آن به این طریق است که اولین شركت حمل‌كننده، بارنامه سراسری را صادر می‌کند؛ سپس ترتیب دیگر وسایل حمل را تا مقصد مشخص می‌کند. این بارنامه، شامل تاريخ صدور و نحوه پرداخت هزینه حمل است؛ بارنامه سراسری در سه نسخه صادر و قابل معامله و انتقال می‌باشد.
کلام پایانی
گفتیم که انواع بارنامه مانند سندی هستند که تمام جزئیات کالایی که حمل می‌شود را دارند. از بین آنها بارنامه تمیز به عنوان سند تضمینی امنیت و سلامت کالا در حین حمل است که صاحب کالا با آن می‌تواند ادعای مالکیت کالا و درخواست خسارت را داشته باشد. گروه تجاری ققنوس با سال‌ها تجربه در تمام امور بازرگانی آماده خدمت‌رسانی به مشتریان خود را دارد. اگر نیاز به هرگونه کمکی در مورد واردات و صادرات کالا، ترخیص کالا از گمرک، انجام مشاوره بازرگانی، تهیه اسناد و مدارک لازم جهت بارنامه تمیز یا Clean و.. داشتید، با کارشناسان ما در این وبسایت ارتباط برقرار کنید.
من به نوشتن در حوزه‌های تخصصی، به‌ویژه بازرگانی بین‌المللی و خریدهای خارجی، علاقه‌مندم. هدفم این است که پیچیده‌ترین مفاهیم این حوزه را به ساده‌ترین زبان ممکن توضیح دهم، طوری که حتی کسی که تازه‌کار است، بتواند با اطمینان وارد دنیای تجارت شود. همیشه سعی می‌کنم محتوایی ارائه کنم که نه‌تنها آموزشی باشد، بلکه جذاب و کاربردی هم به نظر برسد. تجارت بین‌المللی پر از چالش‌های هیجان‌انگیز و فرصت‌های طلایی است، و من می‌خواهم این مسیر را برای علاقه‌مندان شفاف‌تر، هموارتر و جذاب‌تر کنم.
دیدگاه‌ها