یکی از مسائل مهم بازرگانان و وارد کنندگان کالا انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا میباشد. با ورود کشتی به بندر مقصد، شرکت کشتیرانی برای شما اعلام ورود ارسال میکند و در این هنگام شما باید هزینه‌های بندری را بپردازید و ترخیصیه دریافت کنید. بعد از آن شما حتما باید طی ۱۰ روز بارتان را ترخیص کنید وگرنه هزینه دموراژ خواهید خورد. گاهی مراحل ترخیص نیاز به واگذاری ترخیصیه و سایر تشریفات دیگر دارد که در این مقاله از گروه تجاری ققنوس به اموزش واگذاری ترخیصیه و نحوه انجام آن می‌پردازیم.
ترخیصیه چیست و چه کاربردی دارد؟
ترخیصیه یا Delivery Order یکی از اسناد مهم ترخیص کالاست که تعریف آن در قوانین امور گمرکی چنین میباشد: «سندی است که از طریق آن شرکت حمل و نقل (کریر و فورواردر) بعد از احراز هویت، به گمرک اعلام میکند که انجام تشریفات گمرکی توسط گیرنده کالا بلامانع است.» به عبارتی ترخیصیه، نشان‌دهنده تسویه حساب شرکت حملونقل با صاحب کالا (واردکننده) میباشد و این شرکت به گمرک اعلام می‌دارد که صاحب کالا می‌تواند قبض انبار را دریافت کند. در صورتی که کالا به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری منتقل شود، ترخیصیه هم باید به نام آن شخص یا شرکت منتقل گردد (واگذاری ترخیصیه) تا او بتواند قبض انبار را دریافت و دور اظهاری کند.
صدور این سند به وسیله شرکت‌های حمل و نقل انجام میشود. این شرکت‌ها ترخیصیه را با اطلاعاتی که راجع به حمل و نقل کالا و پرداختی‌های صاحب کالا دارند، به شکل یک سند قانونی تنظیم و صادر می‌نمایند. سپس با این سند قانونی تنظیم شده، به اداره گمرک اطلاع می‌دهند که صاحب کالا مراحل قانونی را به درستی انجام داده و می‌تواند مراحل ترخیص کالایش را تکمیل کند. شما باید با دنبال کردن اموزش واگذاری ترخیصیه دقت کنید که مراحل را درست انجام دهید تا به مشکلی برنخورید.
اطلاعات و موارد واگذاری ترخیصیه کدامند؟
سند ترخیصیه حاوی اطلاعاتی چون اطلاعات شرکت حمل و نقل و صاحب کالا میباشد. همچنین اطلاعات تحویل گیرنده، جزئیات کشتی، اطلاعات وسیله حمل و نقل کالا، شماره بارنامه دریایی، هوایی یا زمینی و تاریخ صدور سند ترخیصیه، نام بندر بارگیری، نام بندر تخلیه، اطلاعات کالا درباره تعداد و نوع بسته بندی، شرح و وزن خالص کالا، شماره فهرست کل بار و نام موسسه حملونقل در ترخیصیه درج میشود. یکی از شرایطی که در مراحل اظهار کالا به گمرک وجود دارد، ین است که ترخیصیه حتما باید به نام صاحب کالا باشد تا او مجاز به اظهار کالا در پنجره واحد تجارت فرامرزی باشد. از طریق اموزش واگذاری ترخیصیه، این سند در موارد زیر واگذار میشود:
- از این رو اگر به هر دلیلی کالا به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری واگذارد شد، ترخیصیه و قبض انبار دستی هم باید به صاحب کالای جدید واگذار شود.
- همچنین اگر یک شرکت حملونقل کریر، کالا را به شرکت حمل فورواردر واگذارد، در این صورت نیز شرکت حمل جدید وظیفه دارد ترخیصیه را به صاحب کالا واگذار کند.
- وقتی قبض انبار به نام شخصی است، ترخیصیه هم باید به نام همان شخص صادر شود.
توجه: چنانچه شرکت حمل و نقل یک ترخیصیه به نام صاحب کالا برایش واگذارد نکند و یا صاحب کالای قبلی هم ترخیصیه را به نام صاحب جدید کالا واگذار ننماید، مشکلاتی پیش خواهد آمد. برای مثال هنگام اخذ پرینت قبض انبار الکترونیکی پیغام سیستمی با این مضمون نمایش داده خواهد شد: «شما صلاحیت لازم برای دریافت پرینت قبض انبار الکترونیک را در سامانه احراز نکردید». به همین سبب اموزش واگذاری ترخیصیه بسیار مهم است و صاحب کالای جدید حتماً باید از صاحب قبلی یا شرکت حملونقل درخواست کند که در کنار واگذاری قبض انبار، از طریق سامانه سند ترخیصیه را نیز واگذار کند.
اموزش ثبت و واگذاری ترخیصیه در سامانه تجارت فرامرزی گمرک
هنگامی که شما در حال تنظیم اظهارنامه هستید، اگر صاحب ترخیصیه با صاحب کالای معرفی شده در اظهارنامه یکسان نباشد، به طور خودکار از ادامه روند اظهار شما در سامانه جلوگیری خواهد شد. از این رو باید در لحظه دریافت ترخیصیه به اطلاعات صاحب ترخیصیه کاملا دقت کنید. به همین ترتیب چنانچه ترخیصیه از یک شرکت حمل و نقل (Carrier) به شرکت حمل دیگر، forwarder، واگذار گردد، فورواردر باید از طریق سامانه و در پنجره واحد، ترخیصیه را به صاحب ترخیصیه بعدی (فرد یا شرکت) منتقل کند. همچنین اگر فردی که ترخیصیه به نام اوست با انتقال قبض انبار، کالا را به شخص دیگری واگذار نمود، عمل انتقال حتما باید توسط فرد صاحب ترخیصیه (صاحب اولیه قبض انبار) در پنجره واحد صورت گیرد. در ادامه با اموزش واگذاری ترخیصیه موضوع را بازتر میکنیم.
نحوه انجام کار:
به سامانه epl وارد شوید و از منوی کاربر زیر منوی واگذاری سند ترخیصیه را انتخاب کنید. سپس اطلاعات مورد نیاز را وارد کرده و ترخیصیه را انتقال یا واگذار کنید. توجه داشته باشید که صاحبین ترخیصیه کسانی میباشند که در سیستم تعریف شده‌اند و دارای نام کاربری و رمز عبور میباشند. بنابراین کاربری که قصد انتقال ترخیصیه را دارد لازم است از صاحب ترخیصیه اول وکالت الکترونیکی بگیرد. جهت مشخص شدن وضعیت ترخیصیه نیز میتوانید به منوی کاربر بروید و صفحه بررسی وضعیت ثبت ترخیصیه را مشاهده نمایید.
نکات مهم در مورد واگذاری ترخیصیه
- امکان واگذار نمودن ترخیصیه در سامانه فقط برای فرد صاحب ترخیصیه یا وکیل قانونی او میسر میباشد.
- قابل توجه است که سامانه تنها پنجره واحد افرادی را به عنوان وکیل می‌پذیرد که طبق اموزش واگذاری ترخیصیهوکالت کارمندی آنها در پنجره واحد به ثبت رسیده باشد.
- تنها اشخاصی (اعم از حقیقی و حقوقی) می‌توانند به عنوان صاحب ترخیصیه ثبت گردند که در پنجره واحد تجارت فرامرزی برای سامانه تعریف شده باشند. در نتیجه اگر به دریافت نام کاربری و رمزعبور در درگاه پنجره واحد نیاز دارید، میتوانید به واحد انفورماتیک نزدیکترین گمرک اجرایی مراجعه نمایید.
- از آنجا که اغلب شماره بارنامه و مانیفست از ترکیب اعداد و حروف کوچک/بزرگ تشکیل میشود، لازم است در لحظه درج اطلاعات بارنامه و مانیفست برای واگذاری ترخیصیه بسیار دقت کنید.
- اگر هنگام واگذاری سند ترخیصیه سیستم پیغامی با مضمون «شما اجازه ندارید این ترخیصیه را انتقال دهید، این ترخیصیه، متعلق به… با شناسه ملی… است» را داد، به این علت است که کاربر وکالت الکترونیکی لازم جهت واگذاری را ندارد. همانگونه که در اموزش واگذاری ترخیصیه گفتیم، در پنجره واحد تجارت فرامرزی، امکان واگذاری این سند فقط برای صاحبِ ترخیصیه و یا وکیل قانونی او امکان‌پذیر است. وکیل با ثبت «وکالت کارمندی» در این سامانه قابل شناسایی میباشد.
چگونه از وضعیت ثبت ترخیصیه مطلع شوم؟
سیستم رسید ثبت ترخیصیه الکترونیک را صادر میکند که حاوی اطلاعاتی چون کد ملی شرکت حمل، شماره مانفیست، شماره بارنامه، نام و کد ملی صاحب ترخیصیه، نام کشتی، شماره سفر، لیست و شماره کانتینرها میباشد. چنانچه صاحب کالا قبض انبار را به نام شخص دیگر بزند، لازم است با epl خود وارد سامانه گردد و ترخیصیه را هم به نام صاحب جدید قبض انبار بزند. جهت دریافت قبض انبار و شروع دور اظهاری بسیار ضروری است که بفهمید هم اکنون ترخیصیه به نام چه کسی میباشد. برای این کار و اطلاع از این که ترخیصیه به اسم کیست، طبق اموزش واگذاری ترخیصیه میتوانید از منوی سمت راست، گزینه «بررسی وضعیت ثبت ترخیصیه» را انتخاب و مطلع شوید.
در صفحه‌ای که باز شد، کد شرکت حمل و نقل، شماره مانفیست و شماره بارنامه را وارد و سپس روی دکمه «بررسی وضعیت ترخیصیه» کلیک کنید. در ادامه پیغامی از سوی سیستم مبنی بر موفقیت‌آمیز بودن ثبت ترخیصیه نمایش داده میشود که در زیر آن خواهید دید: «صاحب کنونی ترخیصیه … با شناسه ملی ..».
چگونه در سامانه epl ثبت نام کنیم؟
سامانه epl یا همان سامانه جامع امور گمرکی یکی از پرکاربردترین سامانههای مربوط به تشریفات گمرکی و تجارت بینالمللی است که اکثر امور مربوط به صادرات و واردات کالا از طریق آن انجام میشود. به همین خاطر بهتر است تمام افراد فعال در زمینه تجارت بینالمللی با نحوه استفاده از این سامانه آشنا شوند. جهت استفاده از سامانه جامع امور گمرکی، ابتدا باید در این سایت ثبتنام و نام کاربری و رمز عبور را برای ورود به سامانه دریافت کنید. اکنون با اموزش واگذاری ترخیصیه آشنا شدید، بیایید با نحوه ثبتنام در سامانه آشنا گردید.
شما برای انجام کار و ثبت نام در سامانه لازم است با در دست داشتن مدارک مورد نیاز از جمله کارت ملی به نزدیکترین گمرک محل فعالیت خود مراجعه کنید و از واحد انفورماتیک گمرک فرم ثبت نام در سامانه جامع امور گمرکی را درخواست کنید. بعد از پر کردن این فرم، آن را به واحد انفورماتیک تحویل می‌دهید و نام کاربری و رمز ورود به سامانه epl را اخذ می‌کنید. نام کاربری ورود به سامانه epl غالبا همان کد ملی فرد درخواست کننده است؛ ولی رمز عبور توسط مسئول گمرک انتخاب می‌گردد. بهترین کار این است که بلافاصله پس از دریافت رمز به سامانه epl مراجعه کنید و با کلیک روی قسمت سمت چپ سامانه، گزینه گزینه تغییر رمز را انتخاب و رمز را تغییر دهید.
لیست مهمترین مدارک ترخیص کالا
بعد از اموزش واگذاری ترخیصیه، در ادامه با برخی از مهمترین اسناد و مدارک ترخیص کالا آشنا می‌شویم:
مدارک مربوط به کالا
مدارک ترخیص کالا که تنها به مشخصات کالا مربوط میشوند، عبارتند از:
ترخیصیه (DELIVERY ORDER):
توسط شرکت حمل و نقل صادر و حاوی اطلاعاتی چون: مشخصات گیرنده، شماره بارنامه، وزن و شرح کالا، مشخصات وسیله حمل بار، فهرست کل بار و.. است.
پروفرما اینویس (PROFORMA INVOICE)
سندی که توسط فروشنده کالا صادر و اطلاعات مختلفی مانند تعداد کالاها، قیمت واحد و کل آنها، نحوه پرداخت، کشور سازنده، وزن خالص و ناخالص کالا و.. ثبت است.
پکینگ لیست (PACKING LIST)
توسط فروشنده صادر و درست بودن اطلاعات ارسال کالا را تضمین میکند.
گواهی مبدا (CERTIFICATE OF ORIGIN)
سندی که در آن مبدا کالا و محل ساخت آن مشخص و توسط اتاق‌های بازرگانی کشورها صادر می‌گردد، گواهی مبدا است.
گواهی بازرسی کالا
توسط شرکت بازرسی کالا صادر و کمیت و کیفیت کالا را بررسی میکند. اموزش واگذاری ترخیصیه نیز جهت ترخیص کالا مهم است.
مجوزهای قانونی
مجوزهایی که توسط سازمان‌هایی چون سازمان استاندارد، وزارت بهداشت، انرژی اتمی، وزارت فرهنگ و ارشاد و غیره با توجه به نوع کالا باید صادر شود.
بارنامه
سند قرارداد حمل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت کالاست.
گواهی واردات
برای واردات کالاهای خاصی که صدور آن توسط دولت اجباری باشد.
سایر اسناد: قبض انبار، ثبت سفارش بازرگانی، بیمه نامه، اسناد بانکی (در صورت واردات کالا از طریق نظام بانکی) و..
اسناد مربوط به صاحب کالا
ارائه اصل کارت بازرگانی و کارت ملی صاحب کالا، کپی از تمامی صفحات مربوط به کارت بازرگانی و کارت ملی صاحب کالا از جمله این مدارک میباشند.
اسناد مربوط به نماینده کالا
اگر ترخیص کالا توسط نماینده صاحب کالا انجام پذیرد، باید مدارک زیر را به گمرک ارائه دهد:
- اصل و کپی کارت ملی نماینده، نسخه اصلی وکالت نامه محضری به همراه کپی آن، نسخه اصلی معرفی نامه برای گمرک مربوطه به همراه کپی آن
جهت استفاده از اموزش واگذاری ترخیصیه، هم اکنون با کارشناسان ما در گروه تجاری ققنوس تماس بگیرید.
جمع‌بندی
گفتیم مهمترین اقدام هنگام ترخیص کالا و یا واگذار نمودن ترخیصیه، ارائه برگه ترخیصیه گمرک به اداره گمرک توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی وی است. شاید برای خیلی از شما سوال بود که چگونه ترخیصیه کالا را واگذار کنیم؟ در اموزش واگذاری ترخیصیه دیدید که این عمل در صورتی انجام میشود که صاحب کالا بعد از ورود کالای مورد نظر به کشور، بخواهد امتیاز کالای وارداتی‌اش را به فرد دیگری واگذار نماید.
گروه تجاری ققنوس جهت انجام خدمات ترخیص کالا اعم از آماده‌سازی اسناد ترخیص، ارزش‌گذاری در گمرک، ارسال مانیفست الکترونیکی، ثبت و اموزش واگذاری ترخیصیه، تکمیل اظهارنامه گمرکی، بارگذاری اسناد، عدلبندی و فاکتور الکترونیک و تفکیک و تجمیع بارنامه در خدمت شماست.
