حمل هوایی بار، سهم بسیار عظیمی در فعالیت های تجاری کشور دارد، به گونه ای که این عامل یکی از موارد مهم در رشد اقتصادی یک کشور خواهد بود. توسعه انواع حمل و نقل اعم از حمل هوایی بار و حمل و نقل ریلی کالا با بهبود فعالیت های اقتصادی، افزایش سطح فرهنگ، گسترش گردشگری و .. پیشرفت چشم گیری داشته است. لازم به ذکر است که مزایای حمل و نقل هوایی بار نسبت به حمل و نقل ریلی بیشتر است از این رو بسیاری از تاجران حمل هوایی بار را جهت صادرات و واردات محصولات خود انتخاب می‌کنند.
تعریف حمل و نقل
به طور کلی تعریف حمل و نقل چه حمل و نقل ریلی کالا و چه حمل هوایی بار، به معنای انتقال اشخاص یا محصولات از مبدا به مقصد میباشد. جهت حمل و نقل، صنعتی باید به تجهیز احتیاجات حمل هوایی بار و یا حمل و نقل ریلی و یا سایر انواع حمل و نقل بپردازد. این صنعت بخش بسیار مهمی را از سهم اقتصادی یک کشور تشکیل می‌دهد و این صنعت دارای دو جزء اساسی است؛ اولین و مهمترین جزء آن وسیله مورد استفاده جهت حمل و نقل مانند کامیون ها، هواپیماها، کشتی ها و… میباشد. دومین جزء آن تهیه تجهیزات ساختاری در شبکه های حمل و نقل مانند جاده ها و یا خطوط راه آهن و نیز بنادر، ترمینال و .. میباشد.
تاریخچه حمل و نقل هوایی در ایران
کشور ما ایران، از تمدن باستانی بسیار کهنی برخوردار است؛ از این رو با توجه به این موضوع می‌توان گفت ایران، سابقه درخشان با قدمتی بالا در زمینه های مختلف مانند تاسیس راه آهن، حمل هوایی بار ، حمل و نقل ریلی و… را در کارنامه خود دارد. حمل و نقل کالا در ایران از دوره باستان تا اکنون وجود داشته است و بر اساس شواهد موجود ایرانیان ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نیز در زمینه های مختلفی مانند دریانوردی و ساخت انواع شناورها فعالیت داشتند. این عوامل موجب شده است تا ایرانیان بتوانند در طی قرن ها حکومت خود را در دریاهای آزاد در تسلط خود داشته باشند.
کشور ایران به علت موقعیت جغرافیایی مناسب، حمل و نقل کالا به مصر و نواحی خاورمیانه توانسته است حمل و نقل زمینی و یا حمل هوایی بار را از همان دوران باستان در خود رونق بخشد. همچنین لازم به ذکر است قبل از این موارد حمل و نقل جاده‌ای و حمل و نقل ریلی نیز به شکل شهر به شهر در کشور صورت می‌گرفت.
انواع حمل و نقل هوایی در ایران
حمل هوایی بار برای اولین بار در سال ۱۹۱۲ یعنی بیش از صد سال پیش مورد استفاده قرار گرفت و از همان دوره افراد محصولات پستی و اقلام دیگر خود را به وسیله هواپیماهای کوچک جابجا می‌کردند. حمل هوایی بار و حمل و نقل کالا توسط هواپیما به دو شکل کارگو و فریت بار صورت می‌گیرد. روش فریت روش ویژه‌ای برای جابه جایی بار هایی است که دارای ماهیت تجاری هستند و شیوه کارگو مختص کالاهایی هست که ماهیت خصوصی دارند. شیوه کارگو مختص کالاهای تجاری میباشد که با هواپیمای ویژه حمل بار جابجا میشود.
حمل هوایی بار فریت برای افرادی مناسب است که قصد سفری طولانی و یا مهاجرت به کشور دیگری را دارند. این دسته از افراد می‌بایست تجهیزات سفر و بار خود را به سازمان‌های حمل و نقلی که خدمات حمل هوایی بار فریت را ارائه می‌دهند بسپارند و در نهایت در کشور مقصد بار خود را تحویل بگیرند. حمل و نقل به شکل کارگو بیشتر مورد توجه تاجران و بازرگانان است که غالبا کالاها و محصولات خود را بین دو کشور جابجا می‌نمایند.
مزایا و معایب حمل و نقل هوایی
حمل بار هوایی دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
سرعت
یکی از مزایای حمل و نقل هوایی سرعت بالای آن است بطوری که هواپیما با داشتن سرعتی معادل به ۸۵۰ کیلومتر بر ساعت امکان حمل و نقل کالا را بین دو نقطه در کمترین زمان ممکن فراهم می‌آورد.
نداشتن مانع
یکی دیگر از مزایای حمل هوایی بار نداشتن مانع جهت حمل کالا میباشد که در مقایسه با حمل و نقل ریلی کالا یا حمل بار زمینی ترافیک، مشکلات جاده‌ای و.. در این حمل و نقل وجود ندارد.
امنیت
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که حمل و نقل هوایی خطرناک است؛ اما لازم به ذکر است که حمل بار هوایی از امنیت بیشتری نسبت به سایر روش های حمل و نقل مانند حمل و نقل جاده‌ای و یا حمل و نقل ریلی برخوردار است.
دسترسی آسان
یکی دیگر از مزایای حمل و نقل هوایی دسترسی آسان و راحت به آن است، چرا که سرویس های هواپیمایی همواره خدمات خود را به مراجعه کنندگان ارائه می‌دهند.
معایب حمل و نقل هوایی
تا این قسمت مقاله به بررسی مزایای حمل و نقل هوایی پرداختیم، اما لازم به ذکر است که هر روشی در کنار مزایا، دارای معایبی نیز میباشد از این رو در ادامه به معایب حمل و نقل هوایی اشاره میکنیم:
نرخ حمل بار
یکی از مهمترین معایب حمل و نقل هوایی هزینه آن است که این نوع حمل و نقل از گران ترین و پر هزینه ترین انواع حمل و نقل به شمار می‌آید، از این رو این موضوع موجب آن شده است که حمل و نقل هوایی جهت حمل هر کالایی نتیجه بخش نباشد.
داشتن ظرفیت محدود
علاوه بر گران بودن این نوع حمل و نقل، یکی دیگر از معایب حمل هوایی بار ظرفیت محدود آن میباشد. حمل و نقل هوایی نسبت به حمل و نقل ریلی کالا و یا حمل و نقل جاده‌ای و زمینی از ظرفیت محدودتری برخورد است و جهت حمل کالا با ظرفیت بالا مناسب نیست.
موارد امنیتی محدود
از دیگر معایب حمل و نقل هوایی می‌توان به وجود موارد امنیتی محدود اشاره کرد. به طور کلی اصول و قوانین در حمل و نقل هوایی به آنها اجازه حمل هر کالایی را نمی‌دهد.
ایجاد تاخیر در انتقال کالا
از دیگر معایب حمل و نقل هوایی، تاخیر انتقال کالا است؛ چرا که پروازهای هوایی ممکن است در شرایط جوی نامناسب لغو شود و همین امر موجب میشود تا گاهی کالا با تاخیر به مقصد برسد.
حمل و نقل ریلی در ایران به چه صورت انجام می‌گیرد؟
وضع قوانین حمل و نقل ریلی کالا، توسط سازمان راهداری و همچنین دولت تعیین می‌گردد. در هنگام حمل کالا به وسیله حمل و نقل ریلی باید این امر به صورت کامل بر اساس قوانین و اصول گمرک انجام شود. اصول و قوانین وضع شده که از پیش تعیین شده است توسط کشورهای دیگر باید مورد تایید باشد. حمل و نقل ریلی کالا نقش کمتری در زمینه تجارت بین المللی نسبت به حمل هوایی بار دارد چرا که در حمل و نقل بین المللی کالا از طریق خطوط ریلی، نیازمند همکاری چند کشور میباشد تا قطار بتواند از آن عبور کند .
مزایا و معایب حمل و نقل ریلی کالا
حمل و نقل ریلی مانند حمل هوایی بار دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به توضیح این موارد خواهیم پرداخت. از مزایای حمل و نقل ریلی می‌توان به ارزان بودن این نوع حمل و نقل اشاره کرد. علاوه بر این مورد حمل و نقل ریلی کالا از بالاترین میزان امنیت در هنگام حمل کالا برخوردار است. سازگاری با محیط زیست و تولید نکردن آلودگی هوا یکی دیگر از مزایای مهم حمل و نقل ریلی است. حمل و نقل ریلی بیشترین میزان بار را می‌تواند حمل کند و برای بارهایی با ظرفیت بالا انجام می‌گیرد.
از معایب حمل و نقل ریلی می‌توان به مواردی اشاره کرد. در حمل و نقل ریلی مسیر ها و ایستگاه ها برخلاف حمل هوایی بار ثابت هستند و سرویس درب به درب ارائه نمی‌شود. حمل و نقل ریلی جهت حمل کالاهای سنگین و با ظرفیت بالا صورت می‌گیرد، از این رو این نوع حمل و نقل برای مسافت طولانی مناسب است و جهت حمل و نقل برای مسافت کوتاه مناسب نخواهد بود. از معایب دیگر حمل و نقل ریلی نیازمندی به سرمایه گذاری بالا جهت ساخت و تعمیر هزینه های بالای ساخت آن می‌توان اشاره کرد.
مقایسه حمل و نقل هوایی و ریلی
برای این که بتوانید انتخاب بهتری میان حمل و نقل هوایی و ریلی کالا داشته باشید، مقایسه زیر را آورده‌ایم:
میزان مصرف انرژی
سوخت هواپیما ها برخلاف سوخت در روش ریلی، بنزین است. از این رو میزان انرژی که هواپیما جهت حمل کالا مصرف میکند چند برابر میزان سوخت مصرفی در روش ریلی است. در روش ریلی از گازوئیل استفاده میشود که دارای بیشترین کارایی نسبت به سوخت های دیگر است.
سرعت
یکی از بارزترین عاملی که موجب تمایز حمل بار هوایی از سایر روش های حمل و نقل شده است، سرعت آن است. در این روش از هواپیما استفاده میشود که سرعت آن نسبت به حمل و نقل ریلی بیشتر استت
توانایی ارسال محموله به کشورهای دیگر
در حمل و نقل هوایی ارسال کالا به سایر کشورها ممکن است، اما در روش های دیگر این امکان برای تمام کشورها وجود نخواهد داشت .
نتیجه گیری
در این مقاله تلاش کردیم تا به تعریف انواع حمل و نقل هوایی و ریلی و نیز تاریخچه آن در ایران بپردازیم. همچنین از مزایا و معایب حمل هوایی بار و حمل و نقل ریلی کالا نیز سخن گفتیم. از این رو میتوانید جهت کسب اطلاع بیشتر و اطلاع از صفر تا صد حمل و نقل ریلی و حمل بار هوایی از چین با کارشناسان ما در گروه تجاری ققنوس در ارتباط باشید.
