آیا رانندگان تپسی و اسنپ نیز باید مالیات پرداخت کنند؟

به گزارش تراز ، البته برخی نیز عقیده دارند این گونه شایعات صرفاً تلاش شایعه‌سازانی است که از راه افتادن این کسب و کار، ضرری عمده دیده و طاقت دیدن روی این اپلیکشین‌ها را نیز ندارند. ماجرا از این قرار است که حرف و حدیث‌ها درباره احتمال وضع مالیات بر کسب‌و‌کارهای آنلاین تاکسی‌یاب بیشتر شده و برخی از تاکسی‌داران می گویند به‌رغم اعلام نشدن این مساله، هنگام فروش ماشین، صاحبان ماشین با مالیات بسیار زیادی روبه‌رو خواهند شد.

این مساله در حالی قوت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم آقای سید کامل تقوی‌نژاد رئیس سازمان امور مالیاتی نیز در گفت‌وگویی به اقتصادآنلاین احتمال وضع مالیات بر اسنپ را رد نکرده و در پاسخ به سوالی درباره دریافت مالیات از رانندگان اسنپ در دفترخانه‌ها در زمان فروش خودرو، اظهار کرد: به تازگی ۱۱ هزار شرکت را در فضای مجازی شناسایی کرده‌ایم که بر اساس نوع فعالیت‌شان مشمول مالیات خواهند شد. وی با بیان اینکه تا کنون از اسنپ مالیات نگرفته‌ایم، تصریح کرد: اگر دریافت خدمات باشد مالیات ارزش افزوده خواهد بود و در صورتی که درآمد کسب کنند به‌عنوان شرکتی که فعالیت می‌کند، به آن مالیات تعلق می‌گیرد.
آقای یوسفی از کارشناسان مالیات در این زمینه می‌گوید: «ماده ۹۴ قانون مالیات بر درآمد مشاغل این‌گونه می‌گوید: درآمد مشمول مالیات مودیان موضوع این فصل عبارت است از کل فروش کالا و خدمات به اضافه سایر درآمدهای آنان که مشمول مالیات فصول دیگر شناخته نشده پس از کسر هزینه‌ها و استهلاکات مربوط طبق مقررات فصل هزینه‌های قابل قبول و استهلاکات. در واقع هر فعالیتی که شما در کشور انجام دهید و بابت آن درآمد کسب کنید می‌تواند مشمول مالیات قرار بگیرد و در این صورت اگر شما بخواهید ماشین خود را بفروشید احتمال آن هست که با توجه به قوانین متعددی که در این زمینه وجود دارند، از شما طلب مالیات کنند. مساله مهمی که باید در اینجا به آن اشاره شود خلاق بودن یا نبودن کسب و کاری است که ما در آن مشغول هستیم. حتی اگر اسنپ نیز کسب و کاری خلاقانه محسوب شود، این مساله به دارنده حق مالکیت آن برمی گردد نه راننده‌ای که در آن جا کار می‌کند. در واقع راننده این کسب و کار نیز در حال مسافر کشی است و این فعالیت می‌تواند مشمول مالیات شود.»

نظرات شبکه های اجتماعی مبنی بر گرفتن مالیات
در برخی شبکه‌های اجتماعی و نیز سایت‌های خبری نظراتی دیده می‌شود که حکایت از گرفتن مالیات بر درآمد رانندگان اسنپ می‌شود. برای مثال می‌توان به این چند پیام اشاره کرد:
-سلام چند ماه راننده اسنپ هستم. خداییش قیمت‌هاش خیلی پایینه. دیروز یک راننده اسنپ دیدم که بهم گفت خواستم ماشینم رو بفروشم که هنگام تعویض پلاک گفتند ۵۰۰هزار تومن مالیات از طرف اسنپ بدهکاری. لطفاً اگه کسی خبری از این ماجرای مالیات داره لطف کنه پیغام بذاره.
-من شنیدم یکی از راننده‌های اسنپ بعد از ۸ ماه کار موقع فروش ماشینش براش ۴میلیون مالیات درنظر گرفتن‌؟! چرا اطلاع‌رسانی نمی‌کنن که این بنده‌های خدا بدونن.
-بله منم شنیدم مالیات می‌گیرن از راننده‌ها موقع فروش ماشین … یعنی این دوزاری هم که گیر راننده‌ها میاد از حلقومشون می‌کشن بیرون تا آدم شن و مسافر با قیمت مفت جابه‌جا نکنن. این راننده‌ها حقشونه فکر می‌کنن زرنگ تشریف دارن.

تدوین قانون برای کسب و کارهای اینترنتی
از سوی دیگر آقای حمید گرمابی، عضوکمیسیون صنایع و معادن مجلس معتقد است با گسترش اینترنت و پیش از عمومی شدن این فعالیت‌ها، باید برای کسب و کار اینترنتی مانند اسنپ و تپسی قوانینی مدون شود، تا پیش از گسترش بی رویه سازوکاری پیدا کنند و آیین نامه و مقررات مربوطه برای ساماندهی آنها وضع شوند. وی به خانه ملت می‌گوید: اگر کسب وکار اینترنتی مانند «اسنپ» و «تپسی» هیچ هزینه‌ای مانند پرداخت مالیات نداشته باشند؛ قطعاً کفه رقابت به نفع آنها سنگینی خواهد کرد. بنابراین باید تحت مقررات وآیین نامه‌های مشخصی قرار بگیرند و با شفافیت مالی، متناسب با درآمد خود مالیات پرداخت کنند. «اسنپ» و «تپسی» نیز مانند سایر صنوف باید مالیات پرداخت کنند، البته ممکن است کنترل میزان درآمدی آنها آسان نباشد، مگر اینکه مکانیزم هایی برای آنها وضع شود که مودیان مالیاتی با تخمین درآمد کسب‌وکار جدید اینترنتی «اسنپ» و «تپسی» مالیات آنها را تعیین کنند.
البته در فرمی که رانندگان برخی از تاکسی یاب‌های آنلاین امضا می‌کنند، به مساله مالیات و احتمال وضع آن بر فعالیت‌های رانندگان نیز اشاره شده است با این حال جواب برخی از مدرسان کلاس‌های آموزشی این تاکسی‌یاب‌ها این است که فعالیت تاکسی‌یاب‌های آنلاین جزو شرکت‌های دانش بنیان است و به همین خاطر مالیاتی برای این کار پرداخت نخواهند کرد. با این حال به نظر می‌رسد گرفتن مالیات از رانندگان این تاکسی‌یاب‌ها بسیار آسان‌تر از بسیاری مشاغل دیگر خواهد بود چرا که جزئیات دقیق همه سفرها و نیز درآمدهای این تاکسی‌یاب‌ها در اختیار شرکت بالادستی و کارفرما وجود دارد و این کارفرمایان می‌توانند کار سازمان امور مالیاتی را به شدت راحت کنند.

معافیت مالیات برای کسب‌و‌کارهای دانش‌بنیان
در این زمینه، آقای غلامرضا خلیل ارجمندی، مسوول تشکیل مرکز اقتصاد خلاق در گفت‌وگویی با ایسنا در این زمینه گفته است: با توجه به جلساتی که با سازمان امور مالیاتی داشتیم و بر اساس قانون مالیاتی، تمامی فعالیت‌های فرهنگی و اغلب صنایع خلاق به همراه کسب‌و‌کارهای دانش‌بنیان از پرداخت مالیات معاف هستند اما در مواردی مانند نرم‌افزارهای حمل و نقل شهری، یعنی اسنپ و تپسی که عملاً به شکل خالص وارد فضای اقتصادی شدند، باید مالیات بر درآمد خود را پرداخت کنند و فقط فردی که از فروش مالکیت معنوی و ایده اولیه آنها کسب درآمد می‌کند، از پرداخت مالیات معاف است.

تجربه شرکت اوبر
اما سابقه پرداخت یا عدم پرداخت مالیات در تاکسی‌یاب‌های آنلاین به پرسابقه‌ترین شرکت در این حوزه یعنی «اوبر» بر‌می‌گردد که در بسیاری از کشورهای جهان نیز شعبه دارد. مطابق قانون، رانندگان این تاکسی‌یاب یک پیمانکار شخصی محسوب می‌شوند که حتی بیمه کردن آنها نیز جزو وظایف اوبر نیست. این مساله می‌تواند به تاثیری بزرگ در مالیات رانندگان اوبر منجر شود. در نتیجه این مساله راننده اوبر دیگر کارگر شرکت محسوب نمی‌شود و باید درآمد خود را به اداره مالیات اعلام کنند. اگر درآمد وی از حدی بالاتر بود باید مالیات آن را بپردازد. برای مثال در برخی از شهرهای کانادا شرکت اوبر اعلام کرده است که طبق قوانین باید درصدهایی از پول به دست آمده را به دولت پرداخت کند و از طرفی سایت شرکت اوبر نیز به صراحت اعلام کرده است که رانندگان این شرکت به دلیل این که کارگر اوبر نیستند باید در انتهای سال اظهارنامه خود را تسلیم دولت کنند.
چندی پیش اداره مالیات سوئد با یک شبیخون به اوبر، اطلاعات درآمد همه رانندگان این کمپانی را استخراج کرده و در اختیار خود قرار داده است. اداره مالیات سپس این اطلاعات را با اظهار نامه‌های مالیاتی که این رانندگان برای سال مالیاتی ۲۰۱۵ ارائه کردند تطبیق داده است. نتیجه «عملیات اوبر» اداره مالیات سوئد، جریمه مالیاتی و در مواردی جریمه‌های  سنگین، برای تعداد زیادی از رانندگان اوبر بوده است. این تصمیم‌های مالیاتی برای رانندگان اوبر در ماه ژوئیه اتخاذ شده و بتدریج برای رانندگان آن ارسال شده‌اند. بر‌اساس اعلام اداره مالیات، نامه‌های جدید بسیاری نیز در راه‌اند. سوزان بنگتسون مسوول کنترل شاخه شغلی تاکسیرانی در اداره مالیات سوئد می‌گوید: «ما تازه در اول راه هستیم، این کنترل ادامه خواهد یافت.»کمپانی اوبر در بهار امسال مجبور شد که اطلاعات درآمد همه رانندگان و شرکت‌هایی را که در سال گذشته از خدمات آن استفاده کردند، در اختیار اداره مالیات قرار دهد. یکی از پرونده‌های تشکیل شده مربوط به راننده‌ای بود که در اظهارنامه مالیاتی خود برای سال ۲۰۱۵ به اداره مالیات درآمد خود از طریق راندن تاکسی برای کمپانی اوبر را ۴۷۰۰ کرون اعلام کرده بود. اطلاعات استخراج شده از کمپانی اوبر توسط اداره مالیات اما نشان می‌دهد که این راننده بیش از ۴۰۰۰ بار برای این کمپانی مسافر برده و حدود نیم میلیون کرون درآمد داشته است. اداره مالیات پس از محاسبه یک قبض ۱۱۴ هزار کرونی مالیاتی و جریمه به نشانی این فرد ارسال کرده بود!