مذاکره مدیرعامل توتال با زنگنه

به گزارش تراز ، «بیژن زنگنه» وزیر نفت کشورمان که عصر دیروز (سوم خردادماه) برای شرکت در یکصد و هفتاد و دومین نشست اوپک تهران را به‌مقصد وین ترک کرده بود، شب گذشته پس از ضیافت شام، با «پاتریک پویان» مدیرعامل توتال دیدار و گفت‌وگو کرد.

 شرکت توتال فرانسه به‌دنبال حضور درازمدت در صنعت نفت ایران است، در همین خصوص مدیرعامل این شرکت چندی پیش در مصاحبه با CNN گفته بود که “این شرکت حضور طولانی در فعالیت‎های نفتی ایران دارد و به‎زودی به‎عنوان نخستین شرکت غربی فعالیت خود را در ایران از سر می‌گیرد”.

فاز ۱۱ پارس جنوبی که به نظر می‌رسد محور صحبت‌های روز گذشته زنگنه و پویان بوده، در مرز میدان مشترک پارس جنوبی است و در حالی این فاز در سمت ایران توسعه‌نیافته باقی مانده که طرف قطری طی یک دهه گذشته برداشت‌های بسیاری از این بخش از میدان مشترک با ایران داشته است.

شرکت ملی نفت ایران و شرکت توتال فرانسه در سال ۲۰۰۰ میلادی برای توسعه بخش بالادستی فاز  ۱۱ پارس جنوبی و ساخت یک کارخانه حدود ۱۰ میلیون تنی تولید LNG به توافق رسیدند و سرانجام در پایان سال ۲۰۰۰ (سال ۱۳۷۹ شمسی) تفاهمنامه‌ای میان دو طرف امضا شد. پس از امضای این تفاهمنامه، شرکت پتروناس مالزی نیز برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی پیشقدم شد و با توافقی سه‌جانبه شرکت ملی نفت ایران ۵۰ درصد، شرکت توتال فرانسه ۴۰ درصد و پتروناس مالزی ۱۰ درصد از سهام توسعه بخش بالادستی و پایین‌دستی فاز ۱۱ پارس جنوبی را در اختیار گرفتند. در سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷، مذاکرات دنباله‌داری در تهران و اروپا میان دو طرف آغاز شد و در نهایت شرکت ملی نفت ایران با پیشنهاد حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیارد دلاری فرانسویها مخالفت کرد و به این ترتیب شرکت توتال از این پروژه کنار گذاشته شد.

چینی‌ها گزینه بعدی ایران برای توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی بودند. این طرح در سال ۱۳۸۸ با هزینه ۴ میلیارد دلاری به شرکت سی.ان.پی.سی. واگذار شد. بعد از گذشت چهار سال از امضای قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با این شرکت چینی، به‌دلیل اینکه چینی‌ها هیچ اقدام مؤثری برای توسعه این فاز انجام نداده بودند، طی یک توافق دوجانبه قرارداد توسعه این فاز با چینی‌ها فسخ شد.

بعد از کنار رفتن سی.ان.پی.سی. از پارس جنوبی، اعلام شد توسعه بخش فراساحل فاز ۱۱ پارس جنوبی به دو شرکت پترو ایران و مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی واگذار شده است، اما کمی بعد واگذاری این فاز به دو شرکت نام‌برده تکذیب شد.

شرکت پتروپارس سومین شرکتی بود که بعد از رفتن چینی‌ها از طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به‌عنوان پیمانکار طرح اعلام شد، حتی قرارداد فاز ۱۱ پارس جنوبی بین پتروپارس و شرکت ملی نفت ایران در قالب بیع متقابل امضا شد اما  با روی کار آمدن دولت جدید بخشنامه‌ای ابلاغ شد مبنی بر اینکه هرگونه امضای قرارداد پیش از تاریخ جلسه رأی اعتماد مجلس و انتخاب وزیران باطل است، بر این اساس چون قرارداد مورد نظر در مردادماه ۱۳۹۲ نهایی شده بود قرارداد “کان‌لم‌یکن” محسوب شد.

البته وزیر نفت در مورد علت برکناری شرکت پتروپارس از توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی گفته بود (سال ۹۲) که این شرکت پولی برای توسعه فاز ۱۱ نداشت و در حال حاضر اولویت توسعه با فازهای ۱۲، ۱۵ و ۱۶، ۱۷ و ۱۸ است و تصمیم درباره فاز ۱۱ سر فرصت گرفته می‌شود.

در سال ۹۳ و ۹۴ نیز توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با وجود تمامی گمانه‌زنی‌ها تعیین تکلیف نشد تا اینکه میانه فروردین ۹۵ «علی کاردر» معاون سرمایه گذاری و تأمین منابع مالی شرکت ملی نفت ایران از تعیین تکلیف توسعه این فاز در نیمه نخست سال جاری خبر داد.

در نهایت در تاریخ ۱۸ آبان ماه ۹۵ موافقت‌نامه اصولی (HOA) طرح توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی به‌ارزش ۴.۸ میلیارد دلار میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (CNPC) و شرکت پتروپارس امضا شد.

توتال رهبری کنسرسیوم پروژه توسعه این فاز پارس‌جنوبی را به‌عهده دارد و سهم این شرکت فرانسوی در این کنسرسیوم ۵۰,۱ درصد، سهم شرکت چینی CNPC سی درصد و سهم شرکت پتروپارس ۱۹.۹ درصد خواهد بود.

روند مطالعات توتال روی فاز ۱۱ پارس جنوبی ادامه داشت تا اینکه در بهمن ماه ۹۵ مدیرعامل شرکت توتال اعلام کرد که “باید منتظر سیاست‌های ترامپ در قبال ایران باشیم تا درباره سرمایه‌گذاری در  این کشور تصمیم‌گیری کنیم”.

در حالی که شرکت توتال رسماً هرگونه حضور در ایران را به تصمیم‌گیری‌های آمریکا گره زد، در داخل کشور مسئولان وزارت نفت بر ادامه همکاری با این شرکت فرانسوی تأکید داشتند و حتی امیرحسین زمانی‌نیا معاون امور بین الملل وزیر نفت در اظهار نظری عجیب، این اقدام توتال فرانسه را قابل درک دانست و گفت: شرکت توتال فرانسه مایل به همکاری با ایران در توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و دیگر پروژه‌های نفتی و گازی کشور هست اما توتال اعلام کرده که منتظر تصمیم نهایی آمریکا در مورد ایران است؛ از توتال دلخور نیستیم و این شرکت را درک می‌کنیم.

در حالی شاهد این اظهار نظر عجیب مسئول ارشد وزارت نفت بودیم که انتظار می‌رفت مسئولان این وزارتخانه در قبال بدعهدی‌های این شرکت فرانسوی و تعیین تکلیف هرچه سریعتر فاز ۱۱ پارس جنوبی واکنش نشان دهند.

طی ماههای گذشته اگرچه از سوی مسئولان وزارت نفت ایران عنوان می شد که مذاکرات با شرکت فرانسوی توتال برای آغاز فعالیت توسعه‌ای فاز ۱۱ پارس جنوبی در حال انجام است، اما در عمل هرگونه امضای قرارداد در این خصوص، به بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران موکول شد.

تأخیرهای مکرر در امضای قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی یک بار با بهانه موضع‌گیری ترامپ علیه ایران و بار دیگر با بهانه تعیین نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران صورت گرفته، باید دید “آیا این شرکت فرانسوی که در بدعهدی سابقه‌ای طولانی در کشور ما دارد، باز هم بهانه جدیدی برای معطل گذاشتن توسعه این فاز مرزی میدان مشترک پارس جنوبی عنوان خواهد کرد؟”.

در حالی که به روزهای پایانی دولت یازدهم نزدیک می‌شویم، فاز ۱۱ پارس جنوبی هنوز در حالت بلاتکلیفی به سر می‌برد و HOA امضاشده با کنسرسیومی که به‌رهبری توتال تشکیل شده، به امضای قرارداد منجر نشده است و از سوی وزارت نفت نیز زمان دقیقی نیز برای امضای آن اعلام نمی‌شود.

یکی دیگر از میادین مورد علاقه شرکت توتال، میدان نفتی آزادگان است. این میدان نفتی که مخزنی مشترک بین ایران و عراق دارد، یکی از بزرگترین میادین نفتی جهان محسوب می‌شود و قرار است در آینده‌ای نزدیک، ایران فازهای جدید توسعه این میدان نفتی را با برگزاری مناقصه‌ای به شرکت‌های واجد شرایط خارجی و ایرانی واگذار کند.