اینکوترمز : معرفی تمام ترم‌هایی که شما باید با آن آشنا باشید. (راهنمای کامل ۲۰۲۰)

اینکوترمز، به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تجارت بین‌الملل، شامل ۱۱ ترم است که هرکدام وظایف و مسئولیت‌های خود را در معاملات تجاری مشخص می‌کنند. در این قسمت به تشریح این اینکوترمزها و نقش هر یک در تارت بین المللی می‌دازیم:

گروه (E) – برای تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ

این دسته از انواع اینکوترمز برای فروش کالاهایی که صادرات آنها از کشور صادرکننده آغاز می‌شود، مختص است.

Ex Works، تحویل در محل کار (محل تعیین شده)

اصطلاح “تحویل در محل کار” به این معناست که فروشنده کالا را در محل خود (کارگاه، کارخانه، انبار و غیره) در اختیار خریدار قرار می‌دهد و وظیفه‌اش در همین نقطه به پایان می‌رسد.

ویژگی این ترم این است که فروشنده تا انتهای فرآیند در محل کار خود مسئولیت دارد. به خصوص، وی تا مرحله بارگیری یا ترخیص کالا بر روی وسیله نقلیه‌ای که خریدار فراهم کرده یا ترخیص کالا برای صادرات، مسئولیتی ندارد مگر این که به صورت صریح در قرارداد تعیین شده باشد. خریدار تمام هزینه‌ها و خطرات ناشی از انتقال کالا از محل کار فروشنده به مقصد مورد نظر را بر عهده دارد، لذا این اصطلاح نمایانگر حداقل تعهد برای فروشنده است.

توجه: این ترم از انواع اینکوترمز نباید در شرایطی که خریدار قادر به انجام تشریفات صادرات به طور مستقیم یا غیرمستقیم نیست، به‌کار گرقنه نشود. در چنین شرایطی، بهتر است از تحویل به حمل‌کننده (FCA) استفاده شود.

گروه (F) – تحویل کالا به خریدار بدون پرداخت کرایه حمل در مبدأ

این دسته‌بندی برای فروش کالاهایی است که تحویل آنها در بندر یا فرودگاه صادرکننده صورت می‌گیرد و مسئولیت حمل و نقل تا مقصد بر عهده خریدار است.

(FCA) Free Carrier: تحویل به حمل‌کننده (محل تعیین شده)

“تحویل به حمل‌کننده” به معنای این است که فروشنده، هنگامی که کالا آماده برای صادرات در محل یا نقطه‌ای تعیین شده، در اختیار حمل‌کننده قرار می‌دهد، تعهد تحویل را به اتمام می‌رساند. در صورتی که خریدار نقطه خاصی مشخص نکند، فروشنده می‌تواند نقطه‌ای را در محدوده که کالا در اختیار حمل‌کننده قرار گرفته است، انتخاب کند.

(FAS) Free Alongside Ship: تحویل در کنار کشتی (بندر بارگیری تعیین شده) 

در این ترم از انواع اینکوترمز “تحویل در کنار کشتی” به معنای این است که وظایف فروشنده در مورد تحویل هنگامی به پایان می‌رسد که کالا در بندر بارگیری تعیین شده روی اسلکه یا دوبه‌ها قرار گیرد. در این مرحله، خریدار مسئولیت کلیه هزینه‌ها و مسائل فقدان یا خسارت کالا را بر عهده دارد.

(FOB) Free On Board: تحویل روی عرشه (بندر بارگیری تعیین شده)

“تحویل روی عرشه” به معنای این است که وظیفه فروشنده در مورد تحویل کالا هنگامی به پایان می‌رسد که کالا در بندر حمل تعیین شده از نرده کشتی گذشته باشد. از این نقطه به بعد، خریدار مسئولیت کلیه هزینه‌ها و مسائل فقدان یا خسارت کالا را تقبل می‌کند.

قوانین اینکوترمز همچنین برای حمل کانتینری نیز صدق می‌کنند. این اصطلاحات مشخص می‌کنند که هزینه‌ها و مسئولیت‌های مربوط به حمل و نقل کالاها در هر مرحله از حمل و نقل توسط فروشنده یا خریدار پرداخت می‌شود. از این رو، اصطلاحات انواع اینکوترمز می‌توانند در تعیین مسئولیت‌ها و هزینه‌ها در تجارت کانتینری مفید باشند. به عنوان مثال، اصطلاح FOB نشان‌دهنده آزادی کالا بر روی کشتی است و نشان می‌دهد که هزینه حمل و نقل کالا تا زمان بارگیری آن بر روی کشتی توسط فروشنده پرداخت می‌شود.

گروه (C) – تحویل کالا در مبدأ به خریدار با پرداخت کرایه حمل

این دسته بندی برای تحویل کالا به خریدار در مبدا است که فروشنده کرایه حمل را هم می‌پردازد.

ترم CFR (Cost and Freight)

ترم CFR به معنای هزینه و کرایه حمل است. در این حالت، فروشنده ملزم به پرداخت هزینه‌ها و کرایه حمل مورد نیاز برای انتقال کالا به بندر مقصد تعیین شده است. با این حال، مسئولیت فقدان یا خسارت و هر گونه هزینه اضافی از زمان تحویل روی عرشه، از لحظه‌ای که کالا از نرده کشتی در بندر بارگیری عبور می‌کند، به عهده خریدار می‌باشد.

ترم CFR فروشنده را ملزم به ترتیب ترخیص کالا برای صدور می‌کند. این اصطلاح به‌طور خاص برای حمل دریایی و آب‌راه داخلی قابل استفاده است. در صورتی که نرده کشتی در مورد حمل با کشتی‌های رو به رو یا حمل با کانتینر کاربرد نداشته باشد، بهتر است از بین انواع اینکوترمز از ترم CPT استفاده شود.

ترم CIF (Cost, Insurance and Freight)

ترم CIF به معنای هزینه، بیمه و کرایه حمل است. در این حالت، وظیفه‌های فروشنده شبیه به ترم CFR است با این تفاوت که فروشنده ملزم به بیمه دریایی کالا نیز می‌شود. فروشنده قرارداد بیمه را انعقاد و هزینه بیمه را پرداخت می‌کند.

خریدار باید توجه داشته باشد که طبق ترم CIF، فروشنده تنها ملزم به حداقل پوشش بیمه است. همچنین، این ترم فروشنده را ملزم به ترتیب ترخیص کالا برای صدور می‌کند. این اصطلاح نیز برای حمل دریایی و آب‌راه داخلی قابل استفاده است. در مواقعی که نرده کشتی در مورد حمل با کشتی‌های رو به رو یا حمل با کانتینر کاربرد نداشته باشد، بهتر است از اصطلاح CIP (حمل و بیمه پرداخت شده) استفاده شود.

کرایه حمل پرداخت شده تا (مقصد تعیین شده) (CPT – Carriage Paid To)

ترم CPT از انواع اینکوترمز به معنای “کرایه حمل پرداخت شده تا مقصد” است. در این شرایط، فروشنده مسئول پرداخت کرایه حمل کالا تا مقصد تعیین شده است. مسئولیت فقدان یا خسارت و هر گونه هزینه اضافی ناشی از حوادث حمل‌ونقل از زمانی که کالا تحت نظارت حمل‌ونقل کننده قرار گرفته و از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود، به عهده خریدار است.

در تعریف این ترم، “حمل‌ونقل کننده” به هر شخصی اشاره دارد که در یک قرارداد حمل تعهد به اجرا یا فراهم کردن مقدمات حمل از نوع راه‌آهن، جاده‌ای، دریایی، هوایی، آب‌راه داخلی یا حمل مرکب به کار گرفته است.

در صورت استفاده از حمل‌ونقل کنندگان دیگری برای حمل کالا به مقصد تعیین شده، با تحویل کالا به اولین حمل‌ونقل کننده، مسئولیت از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. این اصطلاح به عنوان یک گزینه متنوع برای هر نوع حمل از جمله حمل مرکب قابل استفاده است.

کرایه حمل و بیمه پرداخت شده  (CIP – Carriage and Insurance Paid to)

ترم CIP از انواع اینکوترمز به معنای “کرایه حمل و بیمه پرداخت شده” است. در این حالت، فروشنده مسئول پرداخت کرایه حمل کالا تا مقصد تعیین شده و همچنین بیمه محموله است. فروشنده قرارداد بیمه را منعقد کرده و هزینه بیمه را پرداخت می‌کند.

خریدار باید توجه داشته باشد که طبق ترم CIP، فروشنده تنها ملزم به حداقل پوشش بیمه‌ای است. این ترم همچنین فروشنده را ملزم به ترتیب ترخیص کالا برای صدور می‌کند. این اصطلاح نیز برای هر نوع حمل از جمله حمل مرکب قابل استفاده است.

تحویل کالا در مقصد – گروه D

گروه D، که تحت قوانین مربوط به تحویل کالا در مقصد قرار دارد، به ۵ زیرگروه تقسیم می‌شود. این گروه‌ها به ترتیب زیر هستند:

تحویل در مرز (محل تعیین شده) – DAF (Delivered At Frontier)

تحویل در مرز به این معناست که وظیفه فروشنده در مورد تحویل کالا به پایان می‌رسد زمانی که کالا را برای صدور ترخیص آماده می‌کند و آن را در نقطه‌ای در مرز، قبل از ورود به گمرک کشور همجوار، در اختیار خریدار قرار می‌دهد. این اصطلاح از انواع اینکوترمز به طور اصلی در حمل راه‌آهن یا جاده‌ای استفاده می‌شود، اما برای هر نوع حملی ممکن است به کار رود.

تحویل از کشتی – DES (Delivered Ex Ship)

تحویل از کشتی به معنای آن است که وظیفه فروشنده در مورد تحویل کالا زمانی به پایان می‌رسد که کالا را قبل از ترخیص در بندر مقصد تعیین شده روی عرشه کشتی در اختیار خریدار قرار می‌دهد. این اصطلاح تنها برای حمل دریایی یا آب‌راه داخلی مناسب است.

تحویل در اسکله (عوارض پرداخت شده) – DEQ (Delivered Ex Quay)

تحویل در اسکله به این معناست که وظیفه فروشنده در مورد تحویل کالا زمانی به پایان می‌رسد که کالا را پس از ترخیص برای ورود در اسکله (بارانداز) بندر مقصد تعیین شده، در اختیار خریدار قرار می‌دهد. فروشنده باید تمام مسئولیت‌ها و هزینه‌های مربوط به تحویل کالا در این حمل را تقبل کند.

در صورتی که فروشنده قادر به دریافت پروانه ورود نباشد، این اصطلاح نباید به کار گرفته شود. اگر طرفین بخواهند خریدار کالا را برای ورود ترخیص کند و عوارض را بپردازد، باید از بین انواع اینکوترمز عبارت “عوارض پرداخت نشده” (DDU) به جای “عوارض پرداخت شده” استفاده کنند.

اگر طرفین بخواهند پرداخت بعضی از هزینه‌های وارداتی را از وظایف فروشنده خارج کنند، می‌توانند با افزودن این عبارات، منظور خود را واضح کنند؛ “تحویل در اسکله مالیات ارزش افزوده پرداخت نشده” (در بندر مقصد تعیین شده). این اصطلاح تنها برای حمل دریایی یا آب‌راه داخلی قابل استفاده است.

تحویل در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی – DDU (Delivered Duty Unpaid)

تحویل عوارض پرداخت نشده به معنای آن است که وظیفه فروشنده در مورد تحویل کالا به پایان می‌رسد زمانی که کالا را در محل تعیین شده در کشور مورد نظر در اختیار خریدار قرار می‌دهد.

فروشنده ملزم به پذیرش تمام مسئولیت‌ها و هزینه‌های مرتبط با آوردن کالا به محل مشخص شده (به جز عوارض، مالیات‌ها، و دیگر هزینه‌های رسمی قابل پرداخت به هنگام ورود) است. همچنین، در این ترم از انواع اینکوترمز وی باید هزینه‌ها و مسئولیت‌های انجام تشریفات گمرکی کالا را بپذیرد. خریدار ملزم به پرداخت هر گونه هزینه اضافی و تحمل هر گونه مسئولیت ناشی از تأخیر در ترخیص به موقع کالا برای ورود به کشور است.

در صورتی که طرفین بخواهند که فروشنده تشریفات گمرکی را انجام دهد و تمام هزینه‌ها و مسئولیت‌های مربوط به آن را بپذیرد، باید با افزودن عبارات مناسب این منظور را صراحتاً بیان کنند.

اگر طرفین بخواهند که وظایف فروشنده برخی از هزینه‌های قابل پرداخت به هنگام ورود کالا، مانند مالیات ارزش افزوده (VAT)، نیز شامل شود، باید با افزودن این عبارات، هدف خود را بیان کنند: “تحویل عوارض پرداخت نشده، مالیات ارزش افزوده پرداخت شده (محل مقصد تعیین شده).” این اصطلاح را می‌توان برای هر نوع حمل کالا به کار برد بدون در نظر گرفتن نوع حمل.

تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی – DDP (Delivered Duty Paid)

ترم DDP یکی از انواع اینکوترمز است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم. تحویل عوارض پرداخت شده به این معناست که مسئولیت فروشنده در تحویل کالا به پایان می‌رسد زمانی که کالا را در محل تعیین شده در کشور مورد نظر در اختیار خریدار می‌گذارد.

فروشنده مکلف است تمام ریسک‌ها و هزینه‌های مربوط به حمل کالا به محل تعیین شده را بپذیرد؛ این شامل عوارض، مالیات‌ها و دیگر هزینه‌های پس از ترخیص کالا برای ورود به کشور می‌شود. این اصطلاح نشان‌دهنده حداکثر وظیفه برای فروشنده است، در مقابل اصطلاح EXW که به حداقل وظیفه اشاره دارد.

در صورتی که فروشنده قادر به دریافت پروانه ورود نباشد، این اصطلاح نباید به کار برود. اگر طرفین تمایل داشته باشند که خریدار واردات کالا را برای ترخیص و پرداخت عوارض بپذیرد، از اصطلاح DDU (تحویل عوارض پرداخت نشده) استفاده می‌شود.

همچنین، اگر طرفین تصمیم به معافیت از پرداخت برخی از هزینه‌های قابل پرداخت به هنگام ورود، از جمله مالیات ارزش افزوده (VAT) از طریق فروشنده دارایی، باشند، می‌توانند با افزودن عبارات مشخص، این توافق را مشخص نمایند؛ “تحویل عوارض پرداخت شده، مالیات ارزش افزوده پرداخت نشده (محل مقصد تعیین شده)”. این اصطلاح در انواع اینکوترمز برای هر نوع حمل و نقلی مناسب است.