شرم آور است ما برای اینها نماز میت بخوانیم! / چرا خیر و برکت در کسب و کارها کم شده؟

به گزارش تراز ،دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان:
اللهمّ قوّنی فیهِ علی إقامَهِ أمْرِکَ
خدایا نیرومندم نما در آن روز به‌پاداشتن دستور فرمانت
واذِقْنی فیهِ حَلاوَهَ ذِکْرِکَ
و بچشان در آن شیرینی یادت را
وأوْزِعْنی فیهِ لأداءِ شُکْرَکَ بِکَرَمِکَ
و مهیا کن مرا در آن روز برای انجام سپاسگزاریت به کـرم خودت
واحْفَظنی فیهِ بِحِفظْکَ وسِتْرِکَ
و مهیا کن مرا در ن روز برای انجام سپاسگزاریت به کـرم خودت
یـا أبْصَرَ النّاظرین
ای بیناترین بینایان
بیان چند نکته درباره فرازهای دعا:
** خدایا من عرضه ترک گناه ندارم
یکی از اشتباهات بزرگ بشر این است که همه چیز را با قدرت علمی و سطح فهم خود قیاس می کند. وقتی صحبت از قوت می شود فقط قوت زور و بازو و جسم را می تواند تصور کند. در دعای روز چهارم می فرماید خدایا قدرت اقامه عبادت به ما بده. اطاعت و عبادت هم قدرت می خواهد اما نه قوت و قدرت بازو و جسم. اتفاقا مومنین اغلب از نر جسمی نحیف هستند و در خطبه حمّام نیز مولای مقیان به این مساله اشاره می نماید.
امام سجاد به درگاه خدا دعا می کند که خدایا ما را در اطاعت خودت یاری کن، بعد می فرماید “بکف الجوارح عن معاصیک” یعنی خدایا اگر من بخواهم به گناه آلوده نشوم خودم به تنهایی نمی توانم، عرضه اش را ندارم، خودت باید یاری ام کنی. البته برای انجام دادن هر امری نیاز به نیرو و قوه الهی داریم چرا که “لَا حَولَ و لا قُوَّهَ إلّا بِالله العَلِیِّ العَظِیم” هیچ نیرو و قوتی مگر (از طرف) خداوند بلند مرتبه و بزرگ نیست.
** تفاوت معنادار نماز خواندن پیرمرد مشهدی و جوان های تهرانی!
آیت الله مجتهدی نقل می کردند سالها پیش در مشهد پیرمردی بود بالای صد سال عمر داشت ولی نمازهایش را ایستاده می خواند! همان پیرمرد یک بار سبک را به زور بر می‌داشت! در نقطه مقابل در همین تهران امروز خیلی افراد هستند که در طول روز برای چند سکه درآمد بیشتر چندین و چند بار بالا و پایین می روند و دولا و راست می شوند و زمین و زمان را بهم می دوزند اما توان و قوت خواندن دو رکعت نماز را ندارند! یا نمی خوانند یا روی صندلی می نشینند! اینجاست که معلوم می شود قوت عبادت با قدرت جسم متفاوت است.
در حالات مولای متقیان نیز چنین مساله ای را نقل می کنند. درب خیبر را بیش از بیست مرد لازم بود تا از جای برکنند ولی حضرت یک تنه جابجا کرد. اما همان امام روزی در شکستن یک جسم بسیار ساده تر موفق نبود. پرسیدند آقا آن درب خیبر چه بود، این چیست!؟ حضرت فرمودند: آن به قوه روحانی بود و این به قوه جسمانی. (بحار الانوار، ج: ۲۱ ص: ۲۶) در دعای کمیل هم همین را از خدا می خواهیم: «قَوّ عَلی خِدمَتِکَ جَوارحی».
** چرا خیر و برکت کم در کسب  و کارها کم شده؟
گذشته ها مردم به تفاوت قوت عبادت و قدرت جسم واقف بودند. می دانستند همه چیز در تلاش جسمی و زور بازو و پول خلاصه نمی شود. می دانستند مفاهیمی مانند برکت و رزق و روزی معنایی ماورای این مفاهیم مادی دارند. سر اذان هرچقدر هم کسبشان رونق داشت مغازه را تعطیل می کردند. بعد از نماز صبح عبادت و ذکرشان به راه بود و خروس خوان کرکره مغازه را بالا می دادند. مهم نبود که صبح اول وقت کار هست یا نه، به سحرخیزی و برکت در اول صبح اعتقاد داشتند. دعا و زیارتشان ترک نمی شد. الان ما چگونه ایم!؟ اینگونه رفتارهای گذشتگان ما کاملا مبنای دینی داشت. پیامبر صلى الله علیه و آله می فرمایند: «در پى روزى و نیازها، سحر خیز باشید؛ چرا که حرکت در آغاز روز، [مایه] برکت و پیروزى است.» از این دست روایات در کتب دینی فراوان یافت می شود اما کمتر کسی در روزگار کنونی به آن عامل است و نتیجه آن هم جز بی برکتی در کسب و کارها نیست.
** شکر چشم و گوش سالم چگونه است؟
 در دعای این روز از خدا می خواهیم که به کرمش  به ما توفیق اداء شکرش را بدهد. یک نکته در باره شکر باید مورد توجه قرار بگیرد که شکر زبانی پایین ترین مرتبه شکر است. اما شکر عملی چگونه است؟ شکر عملی این است که نعمت هایی که خداوند تبارک و تعالی به من داده است را درست و بجا مصرف کنیم؛ در مسیر طاعت و بندگی‌اش استفاده کنیم نه در راه معصیت و نافرمانی. برای مثال اینکه چشم به نامحرم نگاه نکند شکر چشم  است؛ اگر  گوش از آواز حرام و غیبت دوری بکند، شکر گوش سالم است؛ زبان  هم اگر غیبت نکند شکر زبان است.
** شرم آور است ما برای اینها نماز میت بخوانیم!
در ابتدای این دعا نکته ای در خصوص اقامه عبادت مطرح شد. از خدا می خواهیم خدایا به ما قدرت اقامهعبادتت را بده. انجام دادن عبادت غیر از اقامه آن است. همانگونه که خواندن نماز با اقامه آن متفاوت است. قرآن می فرماید نماز را اقامه کنید. اقامه کردن امر خدا یعنی به پا داشتن اوامر او. یعنی هر چه تو بیان فرمودی، من بتوانم در راه آن قدم بزنم. یک موقع طوری نباشد که دشمن بیاید، بگویم: من به کار خودم مشغولم. یکی از اقامه های امر، همین امر به معروف و نهی از منکر است. اینکار هم قوت روحی می خواهد نه قدرت جسمی. اقامه به معنای ساده اش این می شود که اینکار باید حتماً انجام شود و چون و چرا در آن نباشد. ضمنا اقامه یعنی برپا داشتن در جامعه. مثل نماز جماعت که مصداق بارز اقامه نماز است.
آیت الله قرهی نقل می کنند که محضر آیت الله العظمی بهاء الدّینی بودیم. گفتند: آقا! چند تا شهید آورده‌اند شما نزد این ابدان مطهر بیایید، برای این‌ها را نماز و دعایی بخوانید. ایشان گریه کردند، اشک ریختند، گفتند: چه می‌گویید؟! ما یک عمر است فقط داریم می خوانیم، این‌ها اقامه نماز کردند! بعد فرمودند: شرم‌آور است که حتّی ما بر این‌ها نماز میّت بخوانیم. نماز میّت را باید کسی که خودش اقامه می‌کند، حضرت حجّت (عجّل اللّه تعالی فرجه الشّریف) بر این‌ها بخواند.
این اقامه کردن است. ما فقط داریم قرائت نماز می‌کنیم. اقامه صیام، اقامه صلوه، اقامه زکات چیست، این‌ها یک بحث دیگری دارد. پس یک معنی اقامه هم بدانید که این‌طور نیست که یعنی من امر تو را الآن اطاعت کردم و روزه گرفتم، اقامه روزه مهم است.
علی تبریزی؛ پژوهشگر دینی