برگه اطلاعات ایمنی مواد، راهنمایی در رابطه با مواد شیمیایی است. سروکار داشتن با مواد شیمیایی همواره با بروز حوادثی همچون تماس پوستی، استنشاق، بلع و حتی نشت مواد همراه است. بنابراین، مقابله درست با این حوادث امری حائز اهمیت است. به همین دلیل، در اسنادی به نام برگه اطلاعات ایمنی مواد و یا همان برگه MSDS اطلاعات لازم در رابطه با مواد ارائه می‌شود. تماس با مواد شیمیایی با اثراتی مخرب و زیان‌آور بر سلامتی انسان ها و موجودات زنده همراه است. البته، بهتر است بدانیم که خطر کالاهای خطرناک، نظیر مواد شیمیایی، مواده رادیواکتیو و عفونی بسیار مخرب و آنی است. درنتیجه، برای افزایش امنیت، این سند را در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند تا از ماهیت مواد مطلع شوند؛ اطلاعات مندرج در برگه MSDS بیانگر نحوۀ استفاده درست، درجه حرارت مناسب، نحوه انبار و شرایط نگهداری از مواد است.
با گروه تجاری ققنوس همراه باشید چرا که در این مقاله دربارۀ معنای برگه MSDS و کاربرد همچنین مزایای برگه اطلاعات ایمنی مواد اطلاعات جامعی را در اختیارتان قرار خواهیم داد.
برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) به چه معناست؟
پیش از آشنایی کامل با برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی (MSDS) که از مهمترین مدارک جهت واردات کالا است، بهتر است ابتدا به موارد زیر بپردازیم: بسیاری از مواد شیمیایی و آزمایشگاهی با خطراتی بالقوه همراهند، به ویژه در دما و فشار مختلف ممکن است با موادی دیگر ترکیب شوند و آسیب هایی جدی به همراه داشته باشند. در حقیقت، MSDS مخفف (Material Safety Data Sheet) است که اطلاعاتی مهم را دربارۀ ماهیت مواد شیمیایی در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌دهد. گاهی در سایت های تولیدکننده مواده شیمیایی می‌توان MSDS را با SDS نشان داد.
برگه MSDS از سال ۲۰۰۴ در فرمتی ۱۶ بخشی ارائه شده است که گاهی کارشناسان ایمنی شرکت های مختلف ممکن است تغییراتی در آن ایجاد کنند و البته این برگه اطلاعات ایمنی مواد تا سه سال پس از تولید مواد شیمیایی معتبر خواهد بود. از MSDS برای ارزیابی و آگاهی سازی از میزان خطرات مربوط به مواد شیمیایی استفاده می کنند. همچنین، عبارت برگه MSDS به شرح زیر است:
Material به مواد، Safety به ایمنی، Data به اطلاعات و Sheet به برگه اطلاق می شود. در نتیجه، این برگه به اطلاعاتی در رابطه با مواد، کار کردن ایمن و رهنمودهای اضطرای و اطلاعات بهداشتی مربوط است.
MSDS در چه مواقعی کاربرد دارد؟
برگه MSDS را در کنار مواد شیمیایی مورد نظر قرار می دهند تا افرادی که با این مواد سروکار دارند آن را مطالعه کنند و مطابق با راهنمای برگه اطلاعات ایمنی مواد عمل کنند. برگه MSDS را نباید با برگه شیمیایی که به بدنۀ محصولات می چسباند، اشتباه گرفت. اگر بخواهیم بین این دو مورد تمایز قائل شویم باید بگوییم که که کاربرد برچسب های ایمنی این است که به خطرات کلی و بالقوه مواد می‌پردازد اما کاربرد برگه MSDS این است که بررسی کامل و گسترده‌تری از مواد شیمیایی در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهد. در حقیقت، این برگه مرجعی برای تهیه برچسب ایمنی تلقی می شود. بنابراین، تمامی مدیران ارشد باید در کارگاه‌ها و یا محیط های کاریشان این برگه ها را تهیه و توزیع کنند.
از کاربردهای این برگه می‌توان به خطوط لوله پالایشگاهی و پتروشیمی اشاره کرد. از آنجا که به دلیل جریان سیالات گازی و مایعات شیمیایی در این خطوط بروز حوادث محتمل تر است باید برگه MSDS را در اختیار پیمانکاران قرار داد تا از خطرات موجود در آن محیط ها مطلع شوند. بنابراین استفاده از آن یکی از الزامات مهم در چنین عملیاتی به شمار میرود تا کارها با رعایت اصول ایمنی پیش بروند.
مزایای استفاده از MSDS در حمل و نقل بین المللی
برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) حاوی اطلاعاتی کامل و جامع در رابطه با خطرات مواد شیمیایی است. این برگه اطلاعات بهداشتی مواد شیمیایی و رهنمودهای اضطراری و ایمنی در هنگام حمل و نقل بین المللی را ارائه می دهد. برگه MSDS، درحقیقت اطلاعاتی مفید در رابطه با حمل و نقل مواد در اختیار مشتریان قرار می دهد. همان طور که می دانیم، به دلیل وفور تولیدکنندگان مواد شیمیایی در سرتاسر دنیا، هر کدامشان اطلاعاتی متفاوت و متنوع ارائه می دهند. انستیتو ملی استاندارد آمریکا (سال ۲۰۰۴) در استاندارد به شمارۀ ANSI Z400.1-2004 فرمتی ۱۶ قسمتی را برای این برگه داده است. اکنون، بسیاری از کشورها این استاندارد را پذیرفتند و مطابق با آن برگه MSDS را تدوین می‌کنند. با گروه تجاری ققنوس همراه باشید تا از فواید برگه MSDS بیشتر بدانید.
ارائه برگه اطلاعات ایمنی مواد در کنار ماده می تواند مصرف کنندگان را از تمامی خطرهای مربوط به جابجایی و انبار نادرستشان مطلع کند و از جمله مهمترین مدارک ترخیص کالا به شمار میرود. اطلاعاتی که در برگۀ MSDS ارائه می شود، موارد زیر را بیان می کند:
- شیوۀ درست استفاده از مواد در برگه اطلاعات ایمنی مواد درج شده است.
- درجه حرارت مناسب محیط برای نگهداری، حمل و نقل و انبار مواد.
- نکات ایمنی که به نگهداری، جابجایی و انبار مواد مربوط است.
- شیوۀ مقابله با وقوع خطرات.
برگه اطلاعات ایمنی مواد چه اطلاعاتی را ارائه می دهد؟
دراین بخش به معرفی اطلاعاتی که برگه MSDS در اختیار کاربران می گذارد، می پردازیم:
- در MSDS اطلاعات جامعی در رابطه با محصول درج شده است این اطلاعات شامل مواردی نظیر نام کالا، نام تولیدکننده، کد کالا، فرمول شیمیایی ماده، اطلاعات تماس مربوط به تولید کننده، شماره و آدرس اورژانسی می باشد.
- خطرات تهدیدکننده به هنگام مصرف که روی برچسب محصول درج می کنند.
- اجزای تشکیل دهنده محصول با اعلام درصد و مابقی اطلاعات.
- کمک های اولیه و مواردی که زمان تماس مواد با شخص موجب بروز برخی از بیماری هایی نظیر تماس پوستی، تماس تنفسی و تماس گوارشی می شود در برگه اطلاعاتی ایمنی مواد بیان شده است.
- اطلاعاتی که به خطرات آتش سوزی، انفجار مواد و خاموشش کردنش مربوط است.
- اطلاعات مربوط به واکنش پذیری
- نحوۀ حمل و نقل و انبار کردن مواد، بسته بندی و موارد ایمنی.
- اطلاعات حفاظتی در زمان کار و تماس با ماده.
اطلاعات درباره پایداری و یا ناپایداری شیمیایی مواد در محیط های مختلف که خود شامل سه مورد است که عبارتند از: گازها که به محیط نشت می کنند و یا اسپری می شوند، جامدات که به حالت معلق به محیط انتشار می یابند، مایعات که به صورت بخار و یا نشت کردن انتشار می یابند.
- اطلاعات مربوط به سم شناسی: شماره مربوط به ثبت اثرات سمی مواد شیمیایی
- اطلاعات زیست محیطی
- ملاحظاتی که به دفع ماده مربوطند یعنی مشخصاتی در رابطه با دفع ماده ارائه می دهد.
- ملاحظات: در این قسمت از برگه MSDS می توانید اطلاعات دیگری را برای مصرف بهتر کسب کنید، نظیر پیشنهادهایی برای برخورد با مواد، محدودیت های مربوط به کاربرد مواد، محدودیت های زیست محیطی و فردی.
کلام پایانی
برگه اطلاعات ایمنی مواد از مواردی است که بایستی همه تولید کنندگان محصولات شیمیایی باید آن را همراه محصولاتشان در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند و اهمیت آن به اندازه حمل کالاهای خطرناک است. همچنین پس از کسب MSDS، مدیریت ارشد سازمان تولیدکننده باید آن را تایید کند و پس از آن، صدور تاییدیه فنی برعهده کارشناسان ایمنی و بهداشت است. با توجه به مطالب بیان شده در این مقاله متوجه شدیم که برگه اطلاعات ایمنی مواد یا همان Material Safety Data Sheet گواهی است که شرکت تولیدکننده مواد آن را صادر می کند که پس از بررسی و تطابق با استانداردهای سلامت جهانی آن تایید و یا رد می کند. در نتیجه، همه مواد وارداتی و یا صادراتی ملزم به داشتن برگه اطلاعات ایمنی مواد هستند. شما عزیزان، برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان و متخصصین حرفه‌ای گروه تجاری ققنوس در ارتباط باشید.
