بارنامه‌ها در حمل ونقل در حقیقت تضمینی جهت ارسال به موقع و سلامت محموله می‌باشند. شرکت‌های حملونقل با صدور اوراق بارنامه، فرستندگان و گیرندگان را به رعایت قوانینی ملزم می‌نمایند که انجام تجارت و حملونقل بین‌المللی برای فرستندگان و گیرندگان تسهیل شود. فیاتا (فدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگزاران) با هدف یکپارچه‌سازی و متحدالشکل نمودن اسناد مربوط به حملونقل، اقداماتی انجام داده که یکی از مهمترین آنها اسناد حمل فیاتا می‌باشد. بارنامه حمل مرکب فیاتا توسط خود کارگزاران صادر می‌گردد.
سند فیاتا در حمل با انواع وسایل همچون: کامیون، کشتی، هواپیما و … به کار می‌رود. این سند اعتبار جهانی دارد و همه بانکها به رعایت قوانین آن ملزم هستند. در این مقاله از وبسایت گروه تجاری ققنوس به ابعاد مختلف بارنامه حمل مرکب فیاتا می‌پردازیم.
بارنامه حمل مرکب فیاتا چگونه بارنامه ای ست؟
این بارنامه مهمترین سندی است که سازمان فیاتا در اختیار اعضای خود قرار میدهد و تنها سندی می‌باشد که چون شرایط آن با مقررات متحدالشکل اسناد حمل ترکیبی اتاق بازرگانی بین‌المللی مطابقت دارد، مورد تایید این اتاق است. اسناد حمل فیاتا سندی قابل معامله است و نشان میدهد کالا با استفاده از وسایل مختلف حمل از مبدأ تا مقصد معین حمل و تحویل شده است.
سند حمل فیاتا به علت اعتبار بالای جهانی، موقعیتی عالی برای تاجرین فراهم نموده که با بهره‌مندی از این سند در واقع سلامت کالایشان تضمین است. اعضای فیاتا اجازه دارند به جای بارنامه دریایی، بارنامه حمل مرکب فیاتا صادر نمایند؛ به شرطی که اطلاعات کامل در مورد بندر بارگیری، بندر تخلیه و وسیله حمل دریایی در آن درج گردد.
فیاتا و تشکیلات سازمانی آن
فدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های شرکت‌های حملونقل بین‌المللی فورواردر (فیاتا)FIATA در تاریخ ۳۱ می سال ۱۹۲۶ توسط شانزده ملیت متشکل از شرکت‌های فورواردر در وین (اتریش) ایجاد شد. در ابتدا ریاست آن در عهده کشور دانمارک و امروزه مقر آن در زوریخ (سوئیس) می‌باشد. فیاتا از سال ۱۹۲۶ تا ۱۹۳۶ فعالیت قابل قبولی داشت، کنگره‌ها و جلسات آن مرتبا تشکیل و همکاری‌های خوبی با سایر موسسات و سازمان‌های بین‌المللی در صدور اسناد حمل فیاتا برقرار بود.
در زمان جنگ جهانی دوم فعالیت فیاتا به حالت تعلیق درآمد، و در سال ۱۹۴۷ فعالیت مجدد آن به همت «سی بی انگلس» دانمارکی شروع شد. امروزه نمایندگی بالغ بر ۰۰۰/۴۰ شرکت فورواردر از سراسر دنیا را به عهده دارد و بیش از ده میلیون کارمند تحت پوشش فیاتا می‌باشد.
فیاتا در بارنامه حمل مرکب فیاتا دو گروه اعضا دارد:
- اعضای پیوسته (ORDINARY MEMBERS): متشکل ازسندیکاهای ملی کشورها و امروزه ۸۷ عضو سندیکایی از ۷۷ کشور جهان دارد.
- اعضای وابسته (ASSICUATE MEMBERS): اعضای غیر سندیکایی.
فیاتا بالای ۱۶۰۰ عضو وابسته متشکل از ۱۴۴ کشور جهان دارد. انجمن شرکت‌های حملونقل بین‌المللی ایران عضو پیوسته آن و تقریبا بالای صد شرکت فورواردر ایرانی هم عضو وابسته فیاتا می‌باشند. سالی یک بار کنگره‌ای در یکی از کشورهایی که مورد توافق اعضاست در راستای اسناد حمل فیاتا برگزار می‌شود.
تشکیلات سازمانی فیاتا شامل مجمع عمومی، تصمیم گیرنده فدراسیون، هیأت رئیسه، مجری امور محوله از طرف مجمع عمومی، پرزیدنسی، مرکب از ریاست گذشته، حال و نامزد آینده و دبیر اول و خزانه دار، انستیتوها، هم‌اکنون سه انستیتو (حملونقل هوایی، زمینی و دریایی (SURFACE) و حملونقل ترکیبی)، گروه‌های کاری، هر انستیتو یک یا چند گروه کاری دایمی دارد که کارهای مربوطه را بررسی و به انستیتو گزارش می‌نمایند، هیأت مشاورین، سه هیأت مشاورین (هیأت مشاورین موضوعات قانونی، آموزش حرفه‌ای و روابط عمومی).
خصوصیات بارنامه حمل چندوجهی فیاتا
- سندى بهاءدار و قابل معامله
- مورد تائید اتاق بازرگانى بین‌المللى
- مطابقت با مقررات یکپارچه اعتبارات اسنادى اتاق بازرگانى بین‌المللى که همه بانکها آن را قبول دارند.
- صادرکننده بارنامه FBL یا اسناد حمل فیاتا با صدور این بارنامه هم خود مسئولیت تحویل کالا به گیرنده را عهده‌دار می‌شود، و هم مسئولیت هرگونه عملکرد نادرست و خلاف حمل‌کننده اصلى و عواملی که در حمل مؤثرند را هم به عهده دارد.
- در بارنامه حمل مرکب فیاتا بکارگیرى انواع مختلف وسایل حملونقلی از جمله کامیون، کشتی، قطار و هواپیما رایج است.
- قابل صدور به حواله
- منحصراً به وسیله کارگزاران مجاز فیاتا صادر می‌گردد.
تفاوت بارنامه حمل مرکب با بارنامه سراسری در چیست؟
در حمل مرکب نیز مانند حمل سراسری، چندین وسیله حمل برای جابه‌جایی کالاها به کار می‌رود که در سراسر دنیا پرنفوذ هستند. ولی این دو سند با هم تفاوت‌هایی نیز دارند که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم:
- بارنامه حمل سراسری توسط متصدی حمل یا کریر صادر می‌گردد؛ ولی صدور اسناد حمل فیاتا به عهده فورواردر یا همان کارگزار حمل می‌باشد.
- در حمل سراسری کلیه مسئولیت‌های دو طرف حمل به عهده کریر، اما در حمل مرکب، مسئولیت حمل زمینی و دریایی به عهده کارگزار است.
- بارنامه حمل مرکب فیاتا تنها برای اعضای سازمان فیاتا قابل صدور است؛ ولی بارنامه حمل سراسری به هیچ سازمانی وابسته نمی‌باشد.
- در حمل سراسری، کانتینر خالی را می‌توان در مقصد تحویل داد؛ اما در حمل مرکب کانتینر خالی باید در مبدا تحویل گردد.
- حمل مرکب به حمل سراسری وابسته می‌باشد، یعنی پس از ورود کالا به بندر، کارگزار حمل لازم است همه تسویه حساب‌های خود را انجام و از کریر ترخیصیه دریافت کند. در غیر این صورت اجازه ندارد بار را از گمرک خارج نماید.
- در حمل سراسری یک وجه حملونقل کالا حتما باید از مسیر دریا انجام شود. در حمل مرکب فیاتا محدوده فرآیند در صدور اسناد حمل فیاتا تشریح می‌گردد.
وظایف فورواردر در زمان صدور بارنامه حمل ترکیبی فیاتا
طبق شرایط فیاتا فورواردر مسئولیت‌های زیر را در آن دارد:
- متعهد می‌شود تا به اسم خودش وسایل انجام کامل حمل را از محل دریافت تا مکان تحویل کالا مطابق با مندرجات بارنامه فراهم کند.
- طبق مفاد و شرایط بارنامه فیاتا، فورواردر مسئول عملکرد و غفلت افرادی است که از خدمات آنها در اجرای قرارداد بارنامه استفاده می‌نماید.
فورواردر هنگامی که بارنامه حمل مرکب فیاتا را صادر کرد، لازم است به نکاتی توجه کند:
- از تحویل کالا به او یا نماینده یا شعبهاش مطمئن شود، که کالا در ید اختیار اوست و شخص دیگری این حق را بر کالا ندارد.
- مورد توافق قرار گرفتن مسئولیت بیمه محموله
- مطابقت جزئیات مندرج در اسناد حمل فیاتا با دستوراتی که او دریافت نموده
- تحویل کالا به صورت ظاهر صحیح و سالم و مطابق شرایط
- اطلاع دقیق از تعداد نسخ اصلی بارنامه
صدور گواهی رسید فیاتا به فورواردر امکان میدهد تا سند مخصوصی را به عنوان اعلامیه رسمی برای فرستنده کالا صادر کند؛ که توسط آن مسئولیت کالا را بر عهده می‌گیرد. با این گواهی فورواردر تأیید می‌نماید که یک محموله شخصی را با دستورات غیر قابل برگشت برای ارسال کالا به گیرنده‌ی تعیین شده در اسناد، در تصرف خود دارد.
این گواهی وقتی باطل می‌شود که نسخه اصلی‌اش به صادرکننده فرستاده شود، بشرطی که فورواردر در وضعیتی باشد که امکان ابطال یا تغییر آن را داشته باشد. گواهی رسید فیاتا وقتی استفاده می‌شود که تهیه کننده کالا، کالا را طبق EX WORKS فروخته باشد. بنابراین نیاز دارد گواهی را در بارنامه حمل مرکب فیاتا برای تأیید انجام وظایف محوله در قبال خریدار ارائه دهد.
بعد از ارائه این گواهی به خریدار، فروشنده اصلا حق ندارد کالاهای تحویل شده به فورواردر را به دیگری واگذار کند. گواهی فیاتا سندی غیر قابل معامله می‌باشد که مورد قبول بانکها نیست؛ مگر اینکه در اعتبار اسنادی قید شود.
اهداف سازما فیاتا
فیاتا اهدافی دارد که جهت تسهیل حملونقل بین‌المللی دنبال می‌کند. از جمله اهداف اسناد حمل فیاتا عبارتند از:
- صنعت فورواردری را در سطح جهانی متحد کند.
- در اجلاس‌های مربوط به حمل و نقل بین‌المللی در چارچوب مشاوره و یا کارشناسی مشارکت دارد تا منافع صنعت فورواردری را ارتقا دهد و از آن حمایت کند.
- صنعت، تجارت و جامعه را به طور گسترده با خدماتی که توسط صنعت فورواردری ارائه می‌شود (اطلاعات، توزیع نشریات و نمایش فیلم و … ) آشنا سازد.
- نقش صنعت فورواردری را از طریق اقدامات مقتضی در بارنامه حمل مرکب فیاتا تقویت کند.
- بهبود کیفیت خدمات صنعت فورواردری به وسیله گسترش و ارتقای اسناد یکپارچه فورواردری و شرایط تجاری استاندارد و …
- مطالعات و تحقیقات راجع به صنعت فورواردری و فعالیت‌هایش در زیمنه اسناد حمل فیاتا.
- یافتن راه‌های عملی برای حل معضلات تکنیکی در چارچوب انستیتوها، گروه‌ها و هیأت‌های مشاوره
- تقویت کارآیی حمل کالا به شکل عمومی.
- افزایش اتحاد صنعت فورواردری با تشکیل اجلاس‌ها.
- کمک به آموزش‌های شغلی باربری در راستای صنعت فورواردری و حل و فصل مشکلات بیمه‌های اجباری. و گسترش ارتباطات و اطلاعات الکترونیکی.
- تشویق به همکاری در راستای صنعت فورواردری در سطح بین‌المللی.
- بهبود معیارهای اخلاقی و همبستگی جهانی در چارچوب صنعت فورواردری.
- ارتقا و بهبود روابط با متصدیان حملونقل و دریایی و سازمان‌های وابسته.
- ارتقای تجارت بین المللی میان تمام کشورها در سطح دنیا طبق بارنامه حمل مرکب فیاتا.
- ایجاد اسناد حمل فیاتا.
- تهیه اسناد متحدالشکل یا مقررات یکسان نیز از اقدامات مفید سازمان فیاتاست. این اسناد به وسیله فورواردرهای عضو سازمان فیاتا که جهت صدور این اسناد مجوز دارند، صادر می‌گردد.
جمع‌بندی
در این مقاله به معرفی یکی از مهمترین اسناد حملونقل یعنی بارنامه حمل مرکب فیاتا پرداختیم. می‌دانید که بارنامه‌ها در حملونقل تضمینی در ارسال به موقع و سلامت محموله‌ها هستند. فیاتا (فدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگزاران) برای یکپارچه‌سازی و متحدالشکل کردن اسناد حملونقل، بارنامه فیاتا را ایجاد نمود که توسط خود کارگزاران صادر می‌گردد. شما میتوانید جهت اطلاع کامل‌تر و نحوه دریافت اسناد حمل فیاتا از خدمات گروه تجاری ققنوس استفاده کنید. همنین جهت ثبت بارنامه‌های آنلاین میتوانید از راهنمایی‌های کارشناسان ما بهره ببرید.
